Werkgevers schieten tekort mantelzorgers

Resultaten Mantelzorg-enquete CNV-Dienstenbond Hoe vergaat het de werkende mantelzorgers op de werkvloer en waar liggen mogelijke aandachtspunten? CNV Dienstenbond hield in mei 2013 een enquete over mantelzorg onder haar leden. De conclusie luidt dat er (vanuit de werkgever) meer aandacht besteed moet worden aan het communiceren van de wettelijke verlofregelingen en aan de mogelijkheid voor maatwerk oplossingen. Uit de resultaten blijkt namelijk dat ongeveer 80% van de werkende mantelzorgers in zekere mate knelpunten ervaart bij het combineren van arbeid en zorgtaken. Bijna de helft van het aantal werkende mantelzorgers geeft tevens aan niet bekend te zijn met de wettelijke verlofregelingen. En 90% van de werkende mantelzorgers ervaart geen proactieve houding van hun werkgever ten aanzien van het bespreken van hun mantelzorgtaken.

Knelpunten en verlofregelingen

Ongeveer 80% van de werkende mantelzorgers ervaart in zekere mate knelpunten bij het combineren van arbeid en zorgtaken. 40% geeft zelfs aan dat dit regelmatig tot vaak aan de orde is. Om deze knelpunten op te vangen, kunnen mantelzorgers in Nederland een beroep doen op een aantal wettelijke (verlof)regelingen, zoals kortdurend en langdurend zorgverlof en calamiteitenverlof. Bijna de helft van de werkende mantelzorgers (46,7%) is echter niet op de hoogte van deze regelingen. Nog eens bijna een derde geeft aan de regelingen wel te kennen, maar er zelf nog nooit gebruik van te hebben gemaakt. Bovendien geeft iets meer dan een vijfde deel (21,9%) van de werkende mantelzorgers expliciet aan niet tevreden te zijn over de mogelijkheden die op zijn of haar werk worden geboden om werk en mantelzorg te combineren.

Bekendheid op het werk

Bijna een kwart van de werkende mantelzorgers geeft aan dat niemand op het werk (leidinggevende, collega's en p&o) van de mantelzorgsituatie op de hoogte is. Nog eens 30% geeft aan dat mantelzorg niet bespreekbaar is op het werk en meer dan 60% zegt dat mantelzorg op het werk wel bespreekbaar is, maar eigenlijk alleen wanneer zij het als werknemer zelf aankaarten. Dat blijkt ook uit de open antwoorden, waarin met name gesteld wordt dat er geen interesse en inlevingsvermogen is vanuit collega's en directie en dat het lastig is het aan te kaarten in verband met de werkzaamheden en bezetting. Overigens is dit beeld onder niet-mantelzorgers vrijwel gelijk. 90% geeft aan dat er niet over mantelzorg gecommuniceerd wordt op het werk, terwijl 70% dit, naast faciliteiten voor mantelzorgers, wel heel belangrijk vindt.

Aanbevelingen

Wanneer werkende mantelzorgers meer bekend worden met de regelingen, en er eveneens gebruik van maken, zouden er minder knelpunten kunnen worden ervaren bij het combineren van zorg en arbeid. Informeren van werkende mantelzorgers is daarom nodig. Niet in de laatste plaats door werkgevers. Een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid, waaronder ook het maken van maatwerkafspraken en regelingen in de cao, levert immers een win-win situatie op voor werkgever en medewerker. Aandacht, begrip en ruimte voor (maatwerk) oplossingen van de werkgever, dragen bij aan de werk prive balans van de werkende mantelzorger. Zo blijven mantelzorgers gezond, vitaal en productief en gaan zij met plezier naar hun werk.

Toekomst

Van de werkende niet-mantelzorgers verwacht 40% in de toekomst geconfronteerd te worden met mantelzorgtaken. Een realistische verwachting, gezien de ontwikkeling dat de overheid steeds meer zorgtaken naar de burger wil verplaatsen. In 2015 zijn gemeenten zelf verantwoordelijk voor de zorg aan langdurig zorgbehoevenden. Zij willen de mogelijkheid krijgen om mensen die langdurige zorg aanvragen te verplichten om steun bij hun familie en vrienden te zoeken. Dat stelde de VNG in een reactie half mei op de bezuinigingsplannen van staatssecretaris Martin van Rijn van VWS. Zover is het (juridisch) nog niet, maar we gaan zeker naar een maatschappij waarin mantelzorg steeds meer aan de orde is. Daarom moeten werknemers beter voorbereid zijn, als ze zelf geconfronteerd worden met mantelzorgtaken. Hier ligt volgens CNV Dienstenbond ook een taak voor werkgevers. Onder goed werkgeverschap valt het actief voorlichten over de mogelijkheden voor verlof en maatwerk afspraken. En daarnaast het inbedden van mantelzorgafspraken in het beleid, zodat er niet ad hoc geimproviseerd wordt. Ook moeten de cao-afspraken over mantelzorg beter gecommuniceerd worden op de werkvloer. CNV zet zich daarnaast in om meer van deze cao-afspraken te realiseren. In dat kader tekenen de bonden aanstaande donderdag 6 juni het convenant mantelzorg met de stichting Werk&Mantelzorg, in het SER-gebouw in Den Haag.

Respondenten

In totaal hebben 1275 mensen de enquete ingevuld, waarvan 925 werkenden (72,5% van het totaal) en 379 werkende mantelzorgers (41% van het aantal werkenden). 80% van de ondervraagde werkende mantelzorgers geeft aan meer dan 12 maanden aaneengesloten zorgtaken te vervullen. 45% doet dat voor meer dan 8 uur per week; 20% zelfs voor meer dan twee volledige werkdagen per week.

Bron: Nieuwsbank