Na de repetitie Toneelgroep Amsterdam

Het tweeluik Na de repetitie / Persona - gebaseerd op teksten van Ingmar Bergman, regie Ivo van Hove - is van woensdag 15 t/m zaterdag 18 mei voor de laatste keer dit seizoen te zien in de Stadsschouwburg Amsterdam. Marieke Heebink en Karina Smulders ontvingen een nominatie voor de Theo d’Or 2013 voor hun rol in Persona.

Met Na de repetitie / Persona brengt Van Hove voor het eerst twee teksten van Bergman samen, die op meerdere niveaus parallellen vertonen. Beiden spelen zich af binnen het theatermilieu, beiden zoeken de fragiele grens op tussen verbeelding en werkelijkheid en beiden stellen vragen over de noodzaak van theater in het individuele leven en de maatschappij. Van Hove: 'In het eerste stuk leeft de hoofdpersoon helemaal voor en in de kunst, in het tweede gaat het juist over iemand die het belang ervan ter discussie stelt. Dat maakt het voor mij als persoon, en als theatermaker extra boeiend.' Van Hove’s fascinatie voor Ingmar Bergman stamt al uit 2005 met zijn succesvolle enscenering van Scènes uit een huwelijk. In 2009 volgde Kreten en gefluister dat vorig jaar nog in New York te zien was.

Na de repetitie /Persona wordt internationaal gecoproduceerd met Théâtre de la Place uit Luik, Théâtres de la Ville de Luxembourg en Maison des arts de Créteil.

theo d’or

Marieke Heebink en Karina Smulders ontvingen een nominatie voor de Theo d’Or 2013 (meest indrukwekkende vrouwelijke, dragende rol) voor hun rol in Persona.

De jury: 'Heebink geeft op haast onnavolgbare wijze gestalte aan een getroebleerd personage dat van het ene moment op het andere niet meer spreekt. Zonder tekst verbeeldt ze aanvankelijk alleen maar een lichaam, naakt en kwetsbaar. Geleidelijk aan laat ze het gevoel terugstromen - en hoe.'

En: 'Smulders schittert als de jonge verpleegster van een gevierde actrice. Waar de actrice niet meer spreekt, praat Smulders’ personage honderduit. Het publiek wordt deelgenoot van haar intiemste gevoelens en is getuige van haar overrompelende reactie op het moment dat ze wordt verraden. Van begin tot eind hang je aan haar lippen.’

synopsis na de repetitie

Hendrik Vogler (Gijs Scholten van Aschat) regisseert voor de vijfde keer Droomspel van Strindberg. Na de repetitie treft hij op de lege scène de jonge, ambitieuze actrice Anna (Karina Smulders) die de hoofdrol speelt in zijn nieuwste enscenering. Ze dagen elkaar uit met leugens en verleiden elkaar met fantasieën. Wanneer Hendrik herinneringen ophaalt aan Anna’s overleden moeder Rachel - met wie hij een overspelige relatie had - verschijnt de door alcohol en faalangst ondermijnde actrice ten tonele, als een spookbeeld uit het verleden. Ze confronteert Hendrik met zijn lafheid en halfslachtigheid tijdens hun jaren samen. Anna vertelt Hendrik dat ze zwanger is en haar rol wil teruggeven. Na zijn verontwaardigde reactie, bekent ze dat ze het kind heeft laten aborteren en hem alleen wilde testen. Ze beelden zich in hoe ze een relatie beginnen en een leven delen samen.

synopsis persona

Elisabeth Vogler (Marieke Heebink), een gevierde actrice, stopt tijdens een opvoering met spreken en trekt zich terug in een bastion van stilzwijgen. Alma (Karina Smulders), een jonge verpleegster, begeleidt haar naar een zomerhuis op een verlaten eiland en probeert Elisabeth terug tot het leven te verleiden, te prikkelen, uit te nodigen om zich bloot te geven en ‘voor zichzelf’ te spreken. De spanning loopt op. In haar poging Elisabeth te redden, verliest Alma haar eigen naïviteit en beseft ze dat ook zij manipuleert en zich voedt met het leven en de gevoelens van de andere vrouw.

ingmar bergman

Na de repetitie (1984) is gebaseerd op het essay dat Bergman voor televisie over theater en over toneelspelen schreef. Over Persona, Bergmans meesterwerk uit 1966, zei hij zelf: ‘At some time or other, I said that Persona saved my life - that is no exaggeration. If I had not found the strength to make that film, I would probably have been all washed up. (…) Today I feel that in Persona - and later in Cries and Whispers - I had gone as far as I could go. And that in these two instances, when working in total freedom, I touched wordless secrets that only the cinema can discover.’

Ingmar Bergman (1918 - 2007) wordt beschouwd als één van de grootste film- en theaterregisseurs ooit. Hij schreef en regisseerde meer dan veertig speelfilms waaronder Het Zevende Zegel, Wilde Aardbeien, Het Slangenei en Fanny en Alexander. Als theatermaker ensceneerde hij meer dan honderd voorstellingen in zijn geboorteland Zweden en op verschillende Europese podia. Zijn oeuvre werd overladen met talloze prijzen en heeft een hele generatie regisseurs beïnvloed.

ivo van hove

‘In Na de repetitie volgen we een regisseur voor wie theater maken de essentie van zijn leven is, de brandstof voor zijn bestaan. Zijn voorstellingen vormen zijn autobiografie. De wereld van illusies en fictie is voor hem een realiteit. In het theater beleeft hij zijn diepste verlangens, drijft hij zijn angsten uit, ontstaan prille liefdes en neemt hij afscheid van versleten, uitgewoonde relaties. In Persona stopt een actrice midden in een voorstelling abrupt met spelen. Ze weigert nog een woord te spreken. Voor haar is theater spelen zinloos geworden. Twee korte stukken over de zin van theater en kunst in ons leven en in onze samenleving. Maar zoals het grootmeester Ingmar Bergman past, doet hij dit niet moraliserend maar met veel aandacht en inzicht voor de mens in al zijn onnavolgbare complexiteit. Ontroerend maar ook hard.’

rolverdeling na de repetitie rolverdeling persona

speellijst