Ook zweet is een menselijk communicatiemiddel

De emotionele staat van de mens wordt niet alleen auditief en visueel gecommuniceerd, maar ook door chemische signalen. Uit het onderzoek van sociaal psycholoog Gün Semin van de Universiteit Utrecht blijkt dat een chemisch signaal als zweet mensen in staat stelt een emotionele toestand als angst te communiceren. Het artikel van Semin en zijn collega’s verschijnt in het Amerikaanse tijdschrift Psychological Science.

Chemische signalen zijn voor veel diersoorten een belangrijk communicatiemiddel. Maar de mate waarin ze van belang zijn voor de menselijke communicatie, was vooralsnog onduidelijk. De Utrechtse onderzoekers tonen aan dat chemische signalen ook een grote rol spelen in de menselijke, sociale communicatie.

Angstig gezicht

Dat mensen zowel auditief als visueel sociaal communiceren, is bekend. Bij het zien van een angstig gezicht is de mens bijvoorbeeld meer op zijn hoede: een angstig gezicht waarschuwt anderen dat er gevaar dreigt. Dat mensen visueel communiceren, blijkt ook uit de nabootsing van typisch angstige gezichtstrekken. Iemand die een angstig gezicht waarneemt zet zelf

ook grotere ogen op. En bij het zien van een gezicht dat walging uitdrukt, gaan de wenkbrauwen van de toekijker eveneens omlaag en komt er een rimpel op het voorhoofd.

Angstzweet

Om te achterhalen of dergelijke sociale communicatie ook mogelijk is door chemische signalen, lieten de sociaal psychologen in hun experiment mannen naar twee verschillende films kijken. De ene film wekte angst op, de andere walging. De onderzoekers verzamelden het zweet dat de mannen produceerden tijdens het kijken naar de film en legden dit voor aan vrouwen. Tijdens blootstelling aan de twee verschillende soorten zweet werden de gezichtsuitdrukkingen en de oogbewegingen van de vrouwen vastgelegd. Bij analyse bleek dat de gezichtsuitdrukkingen overeenkwamen met de oorsprong van het zweet. Vrouwen die het angstzweet roken, hadden na het ruiken dus een angstige gezichtsuitdrukking. Het ruiken van zweet dat geproduceerd was bij walging zorgde bij de vrouwen voor een gezicht dat eveneens walging uitdrukte.

Volgens Semin zijn deze bevindingen van groot belang: “De algemene veronderstelling dat de menselijke communicatie uitsluitend visueel of auditief plaatsvindt, is met dit experiment verworpen. Ook chemische signalen zijn een menselijk communicatiemiddel.”