Minister aan zet in herindelingsprocedure Vijfheerenlanden

De Interprovinciale Commissie (IPC) Vijfheerenlanden heeft de afgelopen maanden een zorgvuldig proces doorlopen rondom de herindeling van de gemeenten Zederik, Leerdam en Vianen. De IPC stelt unaniem vast, dat er alom positief gereageerd wordt op de voorgenomen herindeling, dat er bestuurlijk draagvlak is voor de herindeling van de drie gemeenten en dat er een prima proces is doorlopen. Echter de leden van de IPC zijn het niet eens geworden over de provinciekeuze die gekoppeld is aan deze herindeling. Daarom kan de IPC geen herindelingontwerp opstellen. Om uit deze impasse te komen heeft de IPC in goed overleg met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) besloten om de minister te vragen een procesinterventie in de herindelingsprocedure te doen.

Procesinterventie BZK
De procesinterventie door de minister van BZK leidt er toe dat hij of de procedure zelf overneemt of dat hij één van beide provincies aanwijst om het herindelingsadvies op te stellen. Afgesproken is dat het besluit van de minister bindend is voor beide provincies. De IPC streeft er naar om het verzoek tot een procesinterventie zo snel mogelijk naar de minister te sturen, zodat hij nog deze zomer een besluit hier over kan nemen.

Eenheid in het gebied weegt voor Zuid-Holland zwaar
Omdat voor de voorgenomen herindeling van de drie gemeenten een wijziging van de provinciegrens nodig is, heeft de IPC opdracht gekregen om te kijken naar de gevolgen voor de samenwerking met omliggende gemeenten en organisaties. Hieruit is voor de provincie Zuid-Holland duidelijk naar voren gekomen dat de samenhang op het gebied van het sociale domein, arbeidsmarkt en (water)veiligheid een keuze voor de ligging van de nieuwe gemeente in Zuid-Holland rechtvaardigt. De inhoudelijke opgaven vragen om behoud en versterking van de eenheid van de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden in het belang van burgers en bedrijven. De impact van het vertrek van de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden naar Utrecht is groter dan het vertrek van Vianen uit Utrecht. Een vertrek naar Utrecht zet de goed lopende samenwerkingsverbanden in het sociale en veiligheidsdomein in dit deel van Zuid-Holland onder druk.

Utrecht stelt wens fuserende gemeenten centraal
De provincie Utrecht vindt dat tijdens het proces geen zwaarwegende argumenten naar voren zijn gekomen die de keuze van de gemeenten voor Utrecht als vestigingsprovincie, in de weg staan. De samenwerkingspartners hebben toegezegd dat ze de eventuele gevolgen van de provinciekeuze voor de organisaties zoveel mogelijk proberen te beperken. De logische keuze voor de provincie Utrecht komt voort uit de ambitie en toekomstvisie van de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden, de bestuurlijke oriëntatie en de relatiepatronen van inwoners, bedrijven en het maatschappelijk middenveld. Volgens de provincie Utrecht zijn de consequenties van deze keuze te overzien, want Vijfheerenlanden omarmt het ‘grensontkennend samenwerken’. Daarom is bijvoorbeeld voortzetting van de goede samenwerking op het sociaal domein met gemeenten in de Alblasserwaard Vijfheerenlanden niet op voorhand uitgesloten.

Opdracht IPC Vijfheerenlanden
De IPC Vijfheerenlanden bestaat uit gedeputeerden van de provincies Utrecht en Zuid-Holland en wordt ondersteund door een onafhankelijk procesbegeleider. De IPC is in februari van dit jaar gestart met de voorbereiding van een herindelingsadvies aan de minister van BZK. In dat kader zijn uitgebreide gesprekken gevoerd met de betrokken gemeenten, de buurgemeenten in Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland en de diverse gemeenschappelijke regelingen waaraan de betrokken gemeenten deelnemen. Uit deze gesprekken bleek dat er draagvlak is voor de herindeling van de drie gemeenten, maar dat er verdeeldheid is over de provinciekeuze