Plastic afval in onze voedselketen

Met de Olympische Spelen als wereldpodium, wordt de noodklok geluid met een Nederlands project op het strand van een van de meest vervuilde baaien ter wereld.

Rio de Janeiro, 8 juni 2016 - 'Plastic Madonna" zo heet het 12 meter grote beeld dat vandaag is onthuld op het strand van Botafogo in Rio de Janeiro. Het beeld is een initiatief van de Nederlandse kunstenaar Peter Smith. Dopper, het Nederlandse bedrijf achter de hervulbare design waterfles, voert dit project uit in Rio de Janeiro en vraagt met deze actie aandacht voor de wereldwijde problematiek rondom plastic afval dat inmiddels onze voedselketen is binnengedrongen. De Plastic Madonna - een vrouw die haar baby borstvoeding geeft - symboliseert het feit dat we ongewild volgende generaties plastic zwerfafval te eten geven. Het beeld is gemaakt van gerecycled plastic zwerfafval dat werd verzameld tijdens beach clean-ups in Rio.

In de aanloop naar de Olympische Spelen in Rio de Janeiro, zal van 8 juni tot en met 20 juli de Plastic Madonna te zien zijn op het strand van Botafogo in Rio. Botafogo staat bekend als een van de meest vervuilde baaien ter wereld; de perfecte plaats om de boodschap die Dopper met het beeld voor ogen heeft, te verkondigen. De Plastic Madonna laat zien wat er gebeurt als plastic in de zee verdwijnt: chemicaliën die worden gebruikt bij de fabricage van plastic, kunnen vrijkomen wanneer zulk materiaal het darmstelsel van zeedieren passeert. Van vrijwel alle diergroepen is inmiddels bekend dat ze plastics naar binnen krijgen. Zwerfafval komt zo, bijvoorbeeld via vis, ook in onze voedselketen terecht. Het beeld visualiseert zo Maria die de kleine Jezus borstvoeding geeft, maar door gifstoffen die via de plastic soep in het eten komen, wordt hij dus nooit zo groot als het beeld van Christus de Verlosser op de Corcovado berg, zo kenmerkend voor Rio.

Merijn Everaarts, oprichter van Dopper: "Met name in Rio is de hoeveelheid zwerfafval overweldigend. We organiseren er beach clean-ups om het wereldwijde probleem onder de aandacht te brengen bij de lokale bevolking. De Plastic Madonna is de belichaming van deze problematiek. Het is geen 'ver van je bed' probleem; plastic in onze voedselketen betreft ons allemaal."

Thekla Reuten
De Nederlandse kunstenaar Peter Smith - tevens ook initiatiefnemer van Stichting Klean - is de geestelijk vader van het Plastic Madonna project, wat ook onderdeel is van het World Project Plastic Madonna. Hij vond actrice Thekla Reuten -zelf onlangs moeder geworden- bereid om model te staan. De Braziliaanse kunstenaar Eric Fuly heeft de Plastic Madonna in Rio op aanwijzingen van Peter Smith vormgegeven en heeft deze daar met zijn team gebouwd.

Thekla Reuten: "Ik wil initiatiefnemers als Dopper helpen om mensen en bedrijven bewust te maken van het feit dat we massaal ons gedrag moeten veranderen, plastic zit in mini deeltjes in de voedselketen, in vis, in bier en ja zelfs in je borstvoeding. Prachtig idee, deze reuze Madonna met kind van gerecycled plastic. Plastic verdwijnt niet vanzelf, het moet gerecycled en opgeruimd worden. Dat kunnen we zelf!"

Feiten en cijfers
Dr. Jan van Franeker, onderzoeker bij IMARES te Wageningen UR: "Jaarlijks komt er vanaf land ongeveer 8 miljoen ton plastic in zee terecht (5). Over de afgelopen jaren gaat het dus om tientallen miljoenen tonnen. Toch vinden we drijvend in zee in totaal niet meer dan ongeveer een kwart miljoen ton terug (6). Waar de rest blijft, is een groot raadsel (7). Mogelijk veelal stukgebroken tot kleine microplastics die gegeten kunnen worden door de kleine organismen die weer de basis vormen van voedselketens waar ook de mens van afhankelijk is."

In 33% van de magen van kabeljauw gevangen in het Engelse Kanaal werden plastics aangetroffen (1). 36% van de onderzochte consumptievissen die in het Engelse Kanaal gevangen waren, had plastic in de maag (2). Van Noorse kreeften, gevangen ten westen van Schotland, had 83% plastic draden in de maag (3) en bijna alle Noordse stormvogels uit de Noordzee (± 95%) hebben plastic in de maag. Gemiddeld gaat het daarbij om meer dan 30 kleine stukjes per maag, samen goed voor ruim 0.3 gram plastic per vogel (4). Dat lijkt misschien niet veel maar als je dat naar een vogel op mensen-formaat vertaalt, heb je het over een lunchtrommel vol plastic, per vogel.

Kijk voor meer informatie over de Plastic Madonna op plasticmadonna.com.

Over Dopper
Dopper wil in een wereld leven waar mensen zich bewust zijn van het milieu, waar we actief de hoeveelheid single-use plastic afval verkleinen en waar iedereen, dichtbij huis en ver weg, toegang heeft tot veilig drinkwater. Dopper is inmiddels actief in de Benelux, Duitsland, Amerika, Denemarken, Zweden, Noorwegen, Finland en Brazilië.

Het vele gebruik van petflessen wereldwijd veroorzaakt een enorme afvalstroom in de oceanen, de zogenaamde 'plastic soep'. Met de herbruikbare design waterflessen van hoogwaardig kunststof en staal, draagt Dopper bij aan de vermindering van deze milieuproblematiek. Daarnaast stimuleert Dopper het gebruik van kraanwater als goedkoop en minder milieubelastend alternatief voor mineraalwater. Dopper is officieel gecertificeerd als 'B Corp' (Benefit Corporation) en behoort nu tot de mondiale beweging van wereldverbeteraars. Ook gaat 5% van de omzet van Dopper via de Dopper Foundation naar waterprojecten van Simavi in ontwikkelingsland Nepal en naar educatie en awareness events in Westerse landen met betrekking tot plastic afval en schoon drinkwater. www.dopper.com