Vice-documentaire onthult hoe Noord-koreaanse dwangarbeiders worden uitgebuit in Polen

Prof. Dr. Remco Breuker, hoofd van de projectgroep van het LeidenAsiaCentre voor Noord-Koreaanse dwangarbeiders in de EU aan de Universiteit Leiden: ‘’In mijn ogen is Noord-Korea het grootste illegale uitzendbureau ter wereld. Noord-Korea is niet echt een land. Het is Noord-Korea of Pyongyang Inc. - het is gewoon een bedrijf.’’

Thomas Händel, EP-lid, voorzitter van de parlementaire commissie van de EU voor werkgelegenheid en sociale zaken: ‘’Dit zou niet mogelijk moeten zijn. We hebben duidelijke VN en ILO-verdragen tegen slavernij die, voor zover ik weet, ook door Polen zijn geratificeerd. In dat geval zou het absoluut schandalig zijn dat een lidstaat van de EU zich zo gedraagt.’’

• Uit onderzoek van VICE blijkt dat er Noord-Koreaanse arbeiders op bouwplaatsen werken die eigendom zijn van het beursgenoteerde Poolse bouwbedrijf ATAL. Daarnaast blijkt dat deze arbeiders uitgezonden zijn door een Noord-Koreaans staatsbedrijf
• De bedrijven CRIST en NAUTA, die allebei Noord-Koreanen op hun scheepswerven hebben werken, worden gesubsidieerd met meer dan 70 miljoen euro uit EU-fondsen
• De documentaire onthult dat er in tenminste 77 gevallen, waaronder in de bouw van woningen, schepen en meubels, landbouw, metaalbewerking en medische en financiële sectoren, Noord-Koreanen illegaal werken

Naar aanleiding van een door VICE verkregen ongevalsrapport, waarin staat dat een Noord-Koreaanse lasser stierf bij een bedrijfsongeval op de CRIST scheepswerf in de Poolse havenstad Gdynia in 2014, hebben VICE-verslaggevers Sebastian Weis en Manuel Freundt onderzocht welke Poolse bedrijven Noord-Koreaanse arbeiders gebruiken en wie er - bewust of onbewust - geprofiteerd hebben van hun slechte werk- en salarisomstandigheden.

VICE heeft toegang gekregen tot vertrouwelijke documenten zoals contracten, loonstrookjes, persoonsregisters, kopieën van paspoorten en uittreksels van een bevolkingsregister dat uit Noord-Korea werd gesmokkeld. Deze uittreksels tonen aan dat een Pools bedrijf waarschijnlijk wordt gerund door een hooggeplaatst lid van het Noord-Koreaanse leger. De documenten onthullen ook hoeveel de Noord-Koreaanse arbeiders betaald kregen in Polen, voordat het Noord-Koreaanse regime beslag legde op een deel van hun salaris.

Naast bedrijven als Armex, dat Noord-Koreaanse arbeiders levert aan de CRIST-scheepswerf en Alson, dat Noord-Koreanen heeft werken op de NAUTA-scheepswerf, heeft onderzoek van VICE aangetoond dat arbeiders direct ingehuurd kunnen worden bij minstens één Noord-Koreaanse staatsbedrijf. De NAUTA-scheepswerf in Gdynia heeft onder andere gewerkt aan een bevoorradingsschip voor een Brits windmolenpark en heeft het Franse mijnenschip Éridan gerepareerd.
De werkplekken van de Noord-Koreaanse arbeiders strekken zich uit van de scheepswerven van CRIST en NAUTA in Gdynia en Gdansk tot de bouwplaatsen van ATAL in Wroclaw en Warschau. Bedrijven als Armex en Alson, die beheerd worden door de Poolse zakenvrouw Cecylia Kowalska. en JP Construct, leveren de arbeiders aan deze instanties. Armex heeft werknemers in dienst van Korea Rungrado General Trading Corporation, een Noord-Koreaans staatsbedrijf dat door de VN beschuldigd wordt van het smokkelen van onderdelen Scud-raketten naar Egypte. VICE heeft ook geconstateerd dat ATAL werknemers heeft ingezet op hun bouwplaatsen die werden verhuurd door Rungrado.

Het Poolse ministerie van Arbeid was niet in staat om de vraag van VICE te beantwoorden over hoeveel Noord-Koreanen er in Polen werken. Ze weten blijkbaar alleen hoeveel werkvisums er werden toegekend; tussen 2010 en 2015 werden er 1972 visums verleend.

Op basis van de exclusieve documenten en verder onderzoek, onthult de documentaire een netwerk van georganiseerde uitbuiting, bureaucratische chaos, en onwetendheid, dat zich uitstrekt tot de Europese Commissie. Het onthult ook dat de werkomstandigheden van de Noord-Koreaanse arbeiders in Polen alleen omschreven kunnen worden als dwangarbeid, zoals dit gedefinieerd wordt in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

De documentaire stelt de vraag of de aanwezigheid van Noord-Koreaanse dwangarbeiders in Polen een bureaucratische fout is, of het gevolg van een economisch beleid dat bereid is om een oogje dicht te knijpen voor de gevolgen van zijn daden, zolang Europese bedrijven er maar van profiteren - terwijl het regime van Kim Jong-un internationale sancties omzeilt om de staatskas te vullen met buitenlandse valuta.