Documentaire over Vreeswijk Nieuwegein

De geschiedenis van Vreeswijk gaat terug tot in het begin van de 9e eeuw, op de bezittingenlijst van de Sint-Maartenskerk te Utrecht wordt melding gemaakt van het dorp Vreeswijk als Fresionouuic (Friezenwijk). De exacte locatie van dit dorp is niet bekend. In de 14e eeuw verplaatste de kern van het dorp zich naar de directe omgeving van de rivier de Lek. Met de teloorgang van 't Gein ging Vreeswijk fungeren als voorhaven van de stad Utrecht. In 1373 begon de bouw van een houten sluis in de Vaartsche Rijn, op de plaats waar vandaag de dag zich nog steeds de Oude Sluis bevindt. De sluis werd gebouwd om Utrecht, dat enige jaren daarvoor zijn verbinding met de Rijn was kwijtgeraakt, opnieuw te verbinden.

Om het sluisje militaire bescherming te bieden werd een vestingwerk gebouwd, het blokhuis Gildenborgh waar tot 60 militairen gestationeerd konden worden. Hieruit ontwikkelde zich in de loop der eeuwen Vreeswijk.

De sluis werd in de loop der jaren verbeterd en vernieuwd, en hield het uit tot 1815. In dat jaar stortte de sluis onverwacht in en stroomde het rivierwater naar binnen. Van 1822 tot 1824 werd de sluis herbouwd en ontstond de huidige Oude Sluis.

In 1881 werd besloten tot de aanleg van het Merwedekanaal. Dit kanaal maakte van Vreeswijk een belangrijke scheepvaartplaats. Tot op de dag van vandaag wordt de haven van Vreeswijk gebruikt en op veel nautische kaarten staat nog altijd 'Vreeswijk' in plaats van 'Nieuwegein' aangegeven, alhoewel door de aanleg van het Amsterdam-Rijnkanaal vanaf 1931 het merendeel van het economisch scheepvaartverkeer zich over die route begeeft. Tevens gaat veel scheepvaartverkeer anno 2006 door, de aan de noordoostkant van Vreeswijk gelegen Prinses Beatrixsluizen in het Lekkanaal. Vanaf deze sluizen kan men via het "Schuttevaerpad" te voet het oude dorp Vreeswijk bereiken.

Om schipperskinderen een goede opleiding te geven werd er in 1915 het Prins Hendrik Internaat geopend.

Na de Tweede Wereldoorlog groeide de bevolking van Vreeswijk sterk en werd de woonwijk Zandveld gebouwd. In 1971 werd besloten de gemeenten Vreeswijk en Jutphaas samen te voegen tot een nieuwe groeikern, Nieuwegein.

Vreeswijk is sindsdien binnen Nieuwegein een van de twee oude kernen (samen met Jutphaas). In Vreeswijk is een klein winkelcentrum en er is een aantal restaurants. Een deel van Vreeswijk is een beschermd dorpsgezicht met uitbreiding.