Ouderen met hoge zorgkosten komen in de problemen

Aanleiding voor het onderzoek is dat de gemeenten per januari 2015 verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Wmo, de Wet maatschappelijke ondersteuning. Op die datum werden regelingen die compenseren voor hoge zorgkosten en het eigen risico afgeschaft en zijn het de gemeenten die via eigen regelingen aanvullende inkomensondersteuning moeten bieden aan mensen met lage inkomens en hoge (zorg)kosten. Onderzoek bij 40 gemeenten laat volgens de Unie KBO zien dat de verschillen groot zijn. Te groot, vindt de bond.

'Dit zagen we al aankomen'

De ouderenbond ziet in de geconstateerde verschillen een bewijs van het eigen gelijk. 'De Unie zag dit in 2014 al aankomen', en: 'De signalen die wij nu van ouderen krijgen, wijzen erop dat ze er fors op achteruit gaan.'

Aanleiding daarvoor is volgens de Unie KBO dat de gemeenten minder geld krijgen van het Rijk en dat het geld ook nog eens niet is geoormerkt. Anders gezegd: de gemeenten hebben een beleidsvrijheid om het geld aan andere taken uit te geven. Bovendien zijn veel gemeenten hogere inkomensgrenzen gaan stellen en verschillen die gemeentelijke inkomensgrenzen ook nog eens sterk.

Daar komt nog bij dat de gemeentelijke informatie over de regelingen via de eigen website in veel gevallen onduidelijk en slecht toegankelijk is. En waar de ene gemeente ruime en toegankelijke regelingen hanteert, zijn andere 'zo traag dat er nog geen regeling is' aldus de bond, wijzend op Culemborg.

Culemborg: Nieuwe regeling komt er aan

In een reactie laat een woordvoerder van de gemeente Culemborg weten dat een nieuwe regeling in de maak is, en dat tot die tijd een tijdelijke geldt. 'Mensen die in 2014 geld kregen, hebben daar in 2015 ook recht op. Dat geld krijgen ze aan het eind van het jaar',

Nu loopt de regeling via de bijzondere bijstand, maar die informatie is kennelijk niet goed te vinden. 'In ieder geval niet door de Unie KBO', aldus de zegsvrouw van de gemeente. Volgens jaar komt de gemeente Culemborg met een nieuwe regeling en die gaat de gemeente breed uitventen met een uitgebreide voorlichtingscampagne.

Geen steun in Ede, wel in Wageningen

Als voorbeeld van de verschillen tussen de gemeenten noemt de bond een chronisch zieke inwoonster van de gemeente Ede, die in 2013 van het Rijk nog een tegemoetkoming kreeg van 583 euro per jaar voor haar hoge zorgkosten maar nu van de gemeente geen cent meer krijgt. Dat komt doordat haar inkomen van 120 procent van het bijstandsniveau hoger is dan het door de gemeente gehanteerde norminkomen van 110 procent van het sociaal minimum.

Als mevrouw in Wageningen had gewoond, was ze beter af geweest, aldus de bond. Die gemeente legt de lat voor ondersteuning op 130 procent van het sociaal minimum en had ze kunnen rekenen op een jaarlijkse tegemoetkoming van 375 euro.

In Amsterdam zou ze, met de daar gehanteerde aanvullende regelingen, jaarlijks zelfs 915 euro tegemoet kunnen zien.

'Gemeenten moeten beter gecontroleerd worden'

De Unie KBO spreekt van willekeur van de kant van de gemeentelijke overheden. 'De lokale overheid toont zich niet zorgzaam naar kwetsbare ouderen', aldus de bond die pleit voor een betere controle op de gemeenten, zoals door staatssecretaris Van Rijn is toegezegd aan de Tweede Kamer. De bond wil dat de gemeenten via de Wmo daadwerkelijk gaan compenseren voor de hoge zorgkosten. 'De signalen die wij krijgen en onze eigen steekproef geven reden genoeg om dit snel te gaan doen', aldus de Unie KBO.