Rusland wakkert crisis Oekraine aan

ANN - De spanning in het Russisch-Oekraïense grensgebied is sinds gisteren verder opgelopen. Het Oekraïense leger is met de tweede fase van de operatie tegen separatisten begonnen, het Russische leger reageert door vlak bij de grens een grootschalige oefening te starten. De Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek beschuldigt de Russen ervan aan te sturen op een Derde Wereldoorlog. Ook de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken John Kerry veroordeelt de Russische acties scherp.

Verloop

Ruim een week geleden begon Oekraïne een operatie tegen de bezetting van regeringsgebouwen in het oosten van het land. De operatie werd stilgelegd tijdens de onderhandelingen in Genève en werden ook tijdens de paasdagen niet hervat. Gisteren is het leger echter opnieuw begonnen met een anti-terreuroperatie. De Europese Unie erkent 'het recht van Oekraïne om legitieme actie te ondernemen om zijn soevereiniteit en territoriale integriteit te verdedigen'. Maar Vladimir Poetin noemt de inzet van het leger een 'zware misdaad tegen het eigen volk' en waarschuwt dat dit niet zonder consequenties zal blijven. Gistermiddag leek Poetin de daad bij het woord te voegen toen dicht bij de Oekraïense grens een grote oefening van start ging. Rusland noemt de oefening niet alleen een reactie op de gebeurtenissen aan de andere kant van de grens, maar ook op de recente NAVO-oefeningen in Polen en de Baltische staten.
Aan het einde van de middag werd de Oekraïense actie onderbroken, 'om het plan te herformuleren' aldus een hoge functionaris in Kiev. Vanochtend is de operatie hervat. Minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov ontkende dat de operatie werd stilgelegd vanwege de Russische dreiging en stelt dat het Oekraïense leger voldoende middelen achter de hand heeft om de operatie 24 uur per dag te laten doorgaan.

Dode letter

De reactie van Russische zijde laat zich raden. Minister van Buitenlandse Zaken Lavrov waarschuwt dat de verantwoordelijken voor de inzet van het leger in Oost-Oekraïne zullen boeten voor hun 'bloedige misdaden'. Rusland is vooralsnog niet op een constructieve houding te betrappen. Zo is nog geen enkele poging gedaan om de separatisten te overtuigen de wapens neer te leggen, terwijl dat bij het akkoord dat Rusland, de VS, de EU en Oekraïne vorige week bereikten wel is afgesproken. Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans is dan ook bang dat het akkoord een dode letter zal blijven. Op zijn Facebook-pagina schrijft hij: 'De illegale gewapende groeperingen maken zich inmiddels schuldig aan ernstige provocaties, zoals het gijzelen van bestuurders, politieke tegenstanders en journalisten. Door nu niets te doen, laat Rusland na een bijdrage te leveren aan het doel waar men zich aan heeft verplicht: de-escalatie.'

Bart Oldenhof - ANN