Vragen over euthanasiebeleid Artis naar aanleiding over de Deense giraffe Marius

De Partij voor de Dieren Amsterdam heeft vandaag schriftelijke vragen ingediend over Artis. De fractie wil weten hoe Artis omgaat met fokprogramma's en euthanasie. De vragen zijn gesteld naar aanleiding van het wereldnieuws over de Deense giraffe Marius, die zondag werd gedood omdat hij anders zou zorgen voor inteelt.

De gemeente Amsterdam subsidieert Artis in 2014 met 5,5 miljoen euro. In 2013 ontving Artis eveneens 5,5 miljoen euro, in 2012 ging het om een bedrag van bijna 8,5 miljoen euro. De Partij voor de Dieren zet zich er sinds haar aantreden in de Amsterdamse gemeenteraad voor in om aan de subsidie voor Artis de voorwaarde te verbinden dat het aantal soorten dieren en het aantal dieren in Artis niet meer toeneemt. Moties hiertoe werden verworpen door de gemeenteraad.

Daarnaast is in de Evaluatie Dierenwelzijnsbeleid stadsdeel Centrum uit 2008 (het momenteel geldende beleidskader van het stadsdeel) het volgende te lezen:
“De jaarlijkse subsidie stelt Artis mede in staat verdere verbeteringen aan te brengen in de leefomstandigheden van de dieren. De subsidie wordt door Artis besteed aan een gedragsverrijkingsprogramma. Hiermee wordt gestimuleerd dat dieren die niet in hun natuurlijke leefomgeving leven toch zoveel mogelijk natuurlijk gedrag vertonen.
Aanbevelingen: de jaarlijkse subsidie gestand blijven doen, met als doel Artis te steunen in het in stand houden van de leefomstandigheden van dieren”.

In het jaarverslag van Artis van 2012 is op pagina 44 het volgende te lezen:
“Artis neemt actief deel aan internationale fokprogramma’s voor bedreigde diersoorten. Artis is aangesloten bij EAZA (European Association of Zoos and Aquaria), EEPs (European Endangered species Programmes), WAZA (World Association of Zoos and Aquaria) en ESBs (European StudBooks) en TAGs (Taxon Advisory Groups).
De fokprogramma’s hebben het doel om te kunnen dienen als ‘back up’ voor de in het wild levende populaties. Zo ontstaan in dierentuinen als het ware schaduwpopulaties van in het wild bedreigde diersoorten. Artis heeft in haar diercollectie veel soorten waarvoor een intensief gecoördineerd fokprogramma (EEP) of minder intensief fokprogramma (ESB) bestaat. Om deze reden doen we actief mee aan 48 EEPs en 42 ESBs. Hiernaast bekleedt Artis diverse functies binnen fokprogramma’s en werkgroepen.”

De Partij voor de Dieren is van mening dat een dierentuin alleen een aanvaardbare, bij voorkeur tijdelijke, huisvesting kan zijn voor dieren die zich niet in hun oorspronkelijke leefgebied kunnen handhaven of niet daarin teruggezet kunnen worden. Het welzijn van het dier moet centraal staan, en niet het tentoonstellen van het dier aan publiek.

Een dierentuin is geen natuurlijke leefomgeving van dieren en zal dit ook nooit worden. Dierentuinen beroven dieren van hun vrijheid met als enige doel ze aan mensen te tonen. De leefruimte is te klein voor natuurlijk gedrag. Apathisch en stereotiep gedrag, stress, abnormaal moederzorggedrag voor de pasgeborenen en een verlaagde weerstand komen veel voor onder dieren in dierentuinen.

Het fok- en euthanasiebeleid van dierentuinen in Nederland baart de Partij voor de Dieren zorgen. Wij zijn van mening dat euthanasie van gezonde dieren waarvoor de dierentuin door aankoop of door eigen fokkerij bewust de verantwoordelijkheid op zich heeft genomen, ethisch niet verdedigbaar is. Op dit punt deugt de ethische code van de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen (NVD) niet, gezien die toestaat dat dierentuinen blijven fokken met dieren aan wie 'binnen de collectie geen geëigende plaats meer kan worden geboden'.

De Partij voor de Dieren vindt dat een dierentuin als Artis geen educatieve waarde heeft, ook al wordt dat vaak beweerd. Dierentuinen laten de bezoekers niet zien hoe de dieren in hun natuurlijke omgeving leven. Ze suggereren bovendien dat het moreel gerechtvaardigd is om dieren van hun vrijheid te beroven om ze aan mensen te tonen.

De Partij voor de Dieren maakt zich zorgen over de kwaliteit van leven van dieren in Artis. Op de website van Artis is het volgende te lezen:
“We gaan een stuk van parkeerterrein gebruiken om de olifanten meer ruimte te geven. En meer water om in te spelen. Door het verblijf uit te breiden kan er een bul bij komen, een mannetjesolifant. Hopelijk gaat hij er dan voor zorgen dat er na Mumba nog meer olifantjes in Artis worden geboren. Wat goed nieuws zou zijn voor een bedreigde diersoort als de Aziatische olifant.” De fractie wil weten of de olifanten daadwerkelijk meer vierkante meters krijgen per olifant, wanneer zowel een bul als nageslacht zich bij de olifanten zullen voegen.

In december 2013 maakte de fractie deze filmpjes in Artis, waarop stereotiep gedrag van een olifant een leeuw te zien zijn. Artis verklaarde via twitter: “Thong Thai, onze oudste olifant, is geboren in een werkkamp in Vietnam. Hier waren de omstandigheden niet optimaal. Door het weven komt endorfine vrij, een rustgevende stof. Als dit gedrag is ontstaan zal het nooit meer helemaal weggaan, hoe goed de zorg voor het dier ook is. Met gedragsverrijking probeert Artis het natuurlijke gedrag te stimuleren.”

Volgens experts die in opdracht van Piepvandaag.nl de filmpjes hebben geanalyseerd, is voor een getraumatiseerde olifant zoals Thong Thai, een andere omgeving nodig om haar tot rust te laten komen. “Dierentuinen in Nederland kunnen natuurlijk geen wilde situatie nabootsen, en daar zit wat mij betreft het knelpunt”, vertelt Antoinette van de Water, van de organisatie Bring the Elephant Home. Zij werkt in Thailand bij een opvangcentrum voor olifanten. “In gradaties ondervinden olifanten in circussen natuurlijk meer stress dan in dierentuinen. En olifanten in dierentuinen met meer ruimte en grotere kuddes hebben het beter en daar zal je het weven misschien minder zien. De vraag is of de gecreëerde leefomgeving geschikt is voor de dieren, gezien de eisen die de dieren aan hun omgeving stellen. Als dieren continue aan het weven zijn, lijkt mij dit niet het geval.”

Bron: Amsterdam.partij voor de dieren