Asbest in broodovens gevaar voor bakkerij- personeel en winkelklant

(9 januari 2014) Update- Vanavond maakt Zembla bekend dat tenminste één keer brood van de Bakkersland-fabriek is teruggehaald uit een distributiecentrum van een supermarkt wegens de aanwezigheid van asbest. Onbekend is of het eten van asbest gevaarlijk is; maar het inademen is dat in elk geval wel. Een voormalig werknemer van Bakkersland zou het (dodelijke) longvlieskanker hebben overgehouden aan het werk met de ovens. De Arbeidsinpectie wist volgens zijn advokaat al jaren van het voorkomen van asbest in bakovens, maar dwong bedrijven (klaarblijkelijk) niet tot sluiting.

(door Rob Bleijerveld)

Vanavond zendt Zembla de documentaire “Bodemprijzen en kiloknaller“ uit over de prijzenoorlog tussen grote supermarkten en de ‘scherpe deals’ die ze sluiten met hun leveranciers. Ook gaat het over de aanwezigheid van asbest in bakovens van de broodfabrieken van Bakkersland, een bedrijf dat al jaren brood(producten) aan supermarkten levert. Volgens Zembla is de afgelopen twee jaar in drie van de zestien ovens van bakkerijbedrijf Bakkersland asbest vrijgekomen. Het gaat om fabrieken in Zwanenburg, Wateringen en Waalwijk. Asbest wordt als isolatiemateriaal gebruikt in oude, industriële broodovens.

Veilig werken?

Tenminste één keer zou met asbest vervuild brood van Bakkersland zijn teruggehaald uit een distributiecentrum van een supermarkt omdat het asbest bevatte. Dit wordt ontkend door Bakkersland en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel. Bakkersland heeft - net als andere oudere broodfabrieken - ovens waar asbestplaten, asbestkarton en asbestkoord in zijn verwerkt. Het bedrijf verklaarde echter dat “alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen in acht worden genomen bij het werken met de ovens waarin asbest is verwerkt”. Slechts eenmaal zou brood zijn teruggehaald uit een distributiecentrumvan een supermarktketen, maar het zou nooit in de schappen zijn terecht gekomen.

De gezondheid van consumenten zou daardoor in gevaar zijn geweest. Ook niet die van de medewerkers, “want er is nooit asbest in de lucht waargenomen en men controleerde de ovenbekleding regelmatig op eventuele beschadigingen. Paul Swuste, asbestdeskundige van de Technische Universiteit Delft, is een andere mening toegedaan: het zou al jaren bekend zijn dat bakkers een verhoogd risico lopen op asbestkanker. Volgens hem kan er niet worden gesproken van een ‘asbestveilig productieproces’. Swuste” “Asbestvezels zijn doorgaans niet zichtbaar met het blote oog, dus logisch als ze niks gevonden hebben.”

Prijsdruk door supers?

Het CBL reageerde eind november op een vraag van Zembla over asbest. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit en de Nederlandse Vereniging van Bakkers zouden het CBL hebben laten weten dat er geen sprake is geweest van het terugroepen van met asbest vervuild brood uit supermarkten.

In haar antwoordbrief weersprak het CBL overigens de aantijging dat de prijsdruk op levensmiddelen leidt tot kwaliteitsverlies. Dat zouden de consumenten niet accepteren, aldus Marc Jansen van het CBL. Met betrekking tot prijsdruk en kwaliteitsverlies refereerde Zembla aan het (nog steeds) voorkomen van asbest in ovens, het toevoegen van water aan verse vis en een te lage bananenprijs. Voormalige voorzitter van de ondernemingsraad van Bakkersland, van der Linden, vertelde Zembla (en BNR-Radio) dat het bedrjf geen geld had voor sanering of vernieuwing. Belangrijke oorzaak daarvoor is volgens hem dat bakkerijen worden afgeknepen door supermarkten en te weinig marge overhouden om de ovens te vernieuwen. Bakkersland wijst deze kritiek van de hand: er zou voldoende geld zijn om te investeren in de bakkerijen.

Asbest eten en inademen

Bakkersland liet tevens weten dat er geen gevaar bestaat voor de consument. Volgens het Instituut Asbestslachtoffers in Den Haag is het echter onbekend wat er gebeurt als iemand (brood met) asbest opeet. Dit is nooit goed onderzocht (in tegenstelling tot de gevolgen van het inademen van asbest). Het gevaar van het eten van brood met asbest zou klein zijn, aldus woordvoerdster Martens. Er zou maar een klein deel in het lichaam achterblijven. Daarbij eet men niet voortdurend brood met asbest. Martens: “Je moet het vergelijken met het roken van één sigaret, daar krijg je geen longkanker van, van jaren achter elkaar roken wel.” Longarts en asbestkankerdeskundige Joachim Aerst (Erasmus Medisch Centrum en Amphia Ziekenhuis Breda) bevestigde dat er nog maar heel weinig onderzoek is gedaan naar het binnenkrijgen van asbest via het maagdarmkanaal.

Ander Nieuws meldde in 2012 ook dat het inademen van asbest zeer gevaarlijk is. Het inademen van een of meedere vezels kan al leiden tot long- en buikvlieskanker (mesothelioom). De ziekte openbaart zich pas zo’n 20-30 jaar na blootstelling en in Nederland lopen naar schatting duizenden mensen rond ‘met een tijdbom’ in hun lichaam. De overheid en de industrie keken volgens de televisiemakers weg en medische onderzoeken werden jarenlang niet serieus genomen.

Aanklacht tegen bakkerij

Degenen die in elk geval een groot risiko op long(vlies)kanker kopen, zijn de werkers in broodfabrieken die in asbesthoudende ovens werken of daar hebben gewerkt. Dit verklaarde de advokaat Ruers die een voormalig werknemer van Bakkersland bijstaat. In een interview met BNR-radio legde hij een verband tussen de ziekte van zijn cliënt en het voorkomen van asbest in een aantal ovens van het bedrijf.

Zjjn cliënt lijdt aan longvlieskanker, een ongeneeslijke ziekte, iets dat kan men alleen oplopen bij blootstelling aan asbest, aldus Ruers. Getuigen en deskundigen zouden zijn gehoord over de mogelijke relatie met het werk van de client bij Bakkersland. In de oven waar de man 10 jaar werkte is asbest aangetoond en ook dat hij daarmee in aanraking is gekomen. “Vast staat dat er geregeld uit meerdere ovens van Bakkersland asbest is vrijgekomen. Het is al een jaar of 20, 30 bekend dat er asbest in die ovens zit, ook in de tijd dat mijn client daar gewerkt heeft. Daarna hebben ze een aantal oude ovens vervangen, maar naar nu blijkt, worden er nog steeds ovens gebruikt waar asbest in zit. Onbegrijpelijk,” zo vervolgde de advokaat. (Bakkersland heeft inmiddels besloten om alle ovens te vervangen. Dat gaat twee jaar duren, aldus TV Albrandswaard).

En tegen de Arbeidsinspectie…

Volgens Ruers is het zeer aannemelijk dat de Arbeidsinspectie van dit alles op de hoogte was, maar dat die niet heeft opgetreden, evenmin als het ministerie van Sociale Zaken waaronder de inspectie valt. Drie jaar geleden stelde de Gezondheidsraad voor de norm voor toelaatbare blootstelling aan asbest drastisch te verlagen vanwege de risiko’s, maar die norm is volgens de advokaat tot op de dag van vandaag niet ingevoerd.

Bron: Supermacht.nl
Filmbron: NOS