Bijkomende kwaal bemoeilijkt leven met kanker meer

Niet zozeer de leeftijd maar vooral bijkomende ziekten verminderen de kwaliteit van leven van oudere patienten met kanker. Ouderen en jongeren met kanker ervaren eenzelfde kwaliteit van leven, maar kankerpatienten met bijkomende ziekten hebben een mindere kwaliteit van leven en zijn vaker arbeidsongeschikt dan andere kankerpatienten.

Door de vergrijzing is de verwachting dat het aantal ouderen met kanker zal toenemen. Nu al is zo'n 60% van de kankerpatienten ouder dan 65 jaar als de diagnose wordt gesteld. Toch is er vrij weinig bekend over kanker bij ouderen. Het meeste onderzoek wordt verricht bij mensen tussen de 30 en 55 jaar. Met subsidie van KWF Kankerbestrijding, dat een speerpunt maakte van kanker bij ouderen, deden het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en IKNL onderzoek binnen het Panel Leven met Kanker. In dit panel zijn ouderen ruimschoots vertegenwoordigd.

Bijkomende ziekten
Bijkomende ziekten blijken een belangrijke rol te spelen. Naast kanker heeft 70% van de ouderen een of meer andere aandoeningen, zoals diabetes, hart- en vaatziekten of artrose. Zowel oudere als jongere kankerpatienten met bijkomende ziekten hebben een verminderde kwaliteit van leven en ervaren meer belemmeringen in hun werk. Deze hogere `ziektelast' blijkt minder sterk samen te hangen met de leeftijd dan met de bijkomende ziekten.

Arbeidsongeschikt
Ruim een derde (34%) van de kankerpatienten met bijkomende ziekten (comorbiditeit) is geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt verklaard en slechts een op de tien (11%) van de kankerpatienten zonder bijkomende ziekten. Dit hangt deels samen met de hogere leeftijd van de groep kankerpatienten met bijkomende ziekten, maar ook binnen leeftijdsgroepen blijven verschillen zichtbaar tussen mensen met en zonder bijkomende ziekten. Van de mensen met bijkomende ziekten heeft 26% een arbeidsongeschiktheidsuitkering, van de anderen maar 3%.

Oud en jong
Oudere mensen met kanker blijken hun kwaliteit van leven hetzelfde in te schatten als jongere mensen. Ze beoordelen hun algemene gezondheid gelijk en ze rapporteren een vergelijkbare mate van vermoeidheid, gevoelens van angst en depressieve klachten, en ze ervaren eenzelfde steun vanuit hun directe omgeving. Wel vinden kankerpatienten dat hun lichamelijke functioneren wat minder wordt met de leeftijd, maar dit is in vergelijkbare mate ook zo bij ouderen zonder kanker. Dit lijkt een `normaal leeftijdseffect' te zijn.

Panel Leven met Kanker
Het onderzoek is gebaseerd op een enquete onder 325 deelnemers van het Panel Leven met Kanker. Het panel vormt een representatieve afspiegeling van de (ex-)kankerpatienten in Nederland die bij de diagnose een relatief gunstige overlevingskans hadden.

Bron: Nieuwsbank