Miljoenen rouwen om dood Chavez

10-03-2013 o In een tijdperk waarin de kloof tussen de politici van de gevestigde orde, die de belangen van de grote bedrijven en de superrijken verdedigen en de massa's steeds groter lijkt te worden, nam Chavez een bijzondere plaats in. In deze tijd van bezuinigingen waren zijn maatregelen om de armoede te verlichten een baken van hoop. 

Door Tony Saunois, www.socialistworld.net 
Arbeiders en jongeren in Venezuela zijn samen met velen over de hele wereld geinspireerd om het regime van Hugo Chavez te steunen omdat het een alternatief bood voor het imperialisme, neoliberalisme en kapitalisme 

De meeste rechtse kapitalistische commentatoren hebben veel tijd en inkt verspild om zijn regime een slechte pers te geven en het gehaat te maken. 

Het verdriet om zijn overlijden en de woede over de aanvallen op deze man moeten gekanaliseerd worden naar een nieuw stadium van de strijd van de arbeidersklasse voor socialisme in Venezuela en internationaal. 

De hypocrisie van de kapitalistische pers 
Sinds zijn overlijden zijn er meerdere artikelen verschenen waarin Chavez en zijn regime als autoritair en autocratisch wordt beschreven en waarin Chavez een dictator of caudillo wordt genoemd. Sommigen hebben zelfs geprobeerd om zijn dood als het einde van een mislukt socialistisch expiriment neer te zetten. 

De stroom van gif van deze commentatoren werd voor het eerst opgediend in de hoop dat hij verslagen zou worden bij de presidentsverkiezingen in oktober 2012, maar moest toen tot nader order in de ijskast worden gezet. Tegen de verwachtingen van de internationale kapitalistische media en politici in, won Chavez toen en kreeg en derde termijn met 55% van de stemmen. De opkomst was 80%, een cijfer waar kapitalistische politici in Europa alleen maar van kunnen dromen. 

Dezelfde commentatoren waren oorverdovend stil toen in 2002, gesteund door het VS-imperialisme, er een poging was tot een coup. Als deze voorvechters van democratie Chavez onder vuur nemen, dan schuiven ze de wetenschap voor het gemak even aan de kant dat Chavez 16 van de 17 verkiezingen en referendums heeft gewonnen die sinds 1998 zijn gehouden. 

Zij en de kapitalistische politici die achter hen staan, kunnen niet accepteren dat een politiek leider die spreekt over 'socialisme' en de 'socialistische revolutie', die in conflict kwam met het VS-imperialisme en de klasse van kapitalisten, zoveel steun van het volk kon krijgen. Zij zijn ook bang voor de potentieel revolutionaire beweging van de massa's waar Chavez op steunde. 

'Por ahora' - 'Voor nu' 
Chavez was niet een politieke leider met een afgeronde ideologie of programma. Hij heeft al naar gelang zijn ervaringen verschillende ideeen aangehangen. Hij werd voortgestuwd door gebeurtenissen. 

Chavez kwam in 1998 aan de macht met overweldigende steun. In eerste instantie sprak hij alleen over een 'revolutie als die van Bolivar' en over hervormingen van het oude corrupte systeem. Chavez, net als duizenden anderen in Venezuela, ook jonge legerofficieren zoals hijzelf, waren geradicaliseerd als gevolg van de 'Caracazo' die Venezuela schokte in 1989. 

Carlos Perez had toen de verkiezingen gewonnen op basis van verzet tegen het neoliberalisme van het IMF. Maar eenmaal gekozen maakte hij een scherpe U-bocht en introduceerde de schoktherapie van het neoliberalisme. Dat leidde tot een massale opstand van de armen in de steden. Het leger werd ingezet en 3000 mensen werden omgebracht. Chavez rechtse critici hebben maar weinig te melden over deze gebeurtenissen. Maar hij was diep geraakt door deze afschuwlijkheden en radicaliseerde als gevolg. 

Hij leidde een linkse populistische militaire opstand tegen het moorddadige regime van Perez in 1992. Toen deze coup de kop werd ingedrukt, verklaarde hij dat 'de revolutie voorbij was'. Voor dat moment. 'Por ahora' ('voor dit moment' kreeg een plaats in de hoofden van de mensen. 

Twee jaar later vrijgelaten uit de gevangenis, bouwde hij veel steun op en kwam stormenderhand aan de macht bij de verkiezingen van 1998 omdat de massa van de bevolking een einde eiste aan het neoliberalisme. Men wilde verandering. 

De beperkte maar populaire hervormingen die zijn regering invoerde, betaald door de export van de olierijkdom van het land, waren meer dan voldoende om hem de haat op te leveren van de heersende elite die in 2002 aan zijn bewind een einde probeerde te maken door Chavez te laten arresteren door het leger. De coup stortte binnen 48 uur in en Chavez werd teruggebracht naar Caracas en weer aan de macht gebracht. Tijdens de coup kwamen mensen massaal de straat op om te demonstreren tegen het nieuwe rechtse regime. Een opstand brak uit onder de soldaten en de jongere officieren. 

De rechtse coup in 2002 
Op het moment dat de rechtse coup onder leiding van Pedro Carmona in elkaar stortte, was er de mogelijkheid om een beslissende klap uit te delen aan de heersende klasse en het kapitalisme. De arbeiders en de armen hadden toen de kans om het bestuur van de samenleving over te nemen. Helaas koos Chavez er op dat moment voor om op te roepen tot 'nationale eenheid' en hij sloot een overeenkomst met delen van de klasse van kapitalisten. 

Deze gebeurtenissen radicaliseerden Chavez die rond 2005 begon te spreken over de 'socialistische revolutie'. In deze tijd begon hij te verwijzen naar de ideeen van een van de leiders van de Russische revolutie, Leon Trotsky, en naar Karl Marx. Hij riep op tot de vorming van een Vijfde Internationale. 

Dit maakte de Venezolaanse heersende klasse en het VS-imperialisme razend. Nationalisaties en gedeeltelijke nationalisaties van belangrijke bedrijven werden doorgevoerd. De invoering van een gratis basis gezondsheidszorg en wijdverbreide onderwijs- en alfabetiseringsprogramma's maakten zijn regering ongekend populair. Bij de verkiezingen in 2006, na deze wending naar links, leverde Chavez zijn grootste verkiezingsoverwinning op. Hij kreeg 62,5% van de stemmen! 

Deze ontwikkeling had een enorm positief effect. Het plaatste de kwestie van socialisme weer op de agenda in Venezuela en tot op zekere hoogte in Latijns-Amerika en daarbuiten. Het idee van 'revolutie' en zelfs van 'socialisme' en radicale hervormingen is dominant aanwezing in het bewustzijn van de meerderheid van de Venezolanen. Dit is de positieve erfenis van Chavex. Het idee van een terugkeer naar het oude regime wordt duidelijk verworpen. 

Klappen voor het kapitalisme, maar geen beslissende breuk 
Maar ondanks de radical slogans in reactie op de wereldwijde economische crisis die in 2007 begon, gingen Chavez en zijn regering in plaats van vooruit met een programma om te breken met het kapitalisme, de andere kant uit. 

Het kapitalisme kreeg klappen maar omdat de klasse van kapitalisten niet werd verslagen, bleef deze in controle. Binnen de samenleving kwamen ook nieuwe krachten naar voren. Naar de 'revolutie' van Bolivar die Chavez voorstond, werd deze de Boli-bourgeoisie genoemd. Een machtige laag in de samenleving die rijk was geworden onder Chavez. 

Dit en de opkomst van een sterke bureaucratie, gekoppeld aan de verslechterende economische situatie, heeft met zich meegebracht dat ondanks de populaire hervormingen enorme sociale problemen van armoede, werkloosheid, corruptie, geweld en criminaliteit in stand zijn gebleven. Deze blijven voortduren en komen voor uit het falen om een einde te maken aan het kapitalisme. 

In combinatie met een aanpak van bovenaf door de bureaucratie en het gebrek aan democratische controle en beheer door de arbeiders in het revolutionaire proces heeft dit ook geleid tot onvrede en frustratie. Recente stakingen van onderwijzers en metaalarbeiders zijn door de staat onderdrukt, allemaal maatregelen die rechts een wapen hebben gegeven om het regime te bestrijden. 

Socialistische ambities realiseren 
Als de presidentskandidaat van rechts, Henrique Capriles en rechts in Venezuela hopen dat de dood van Chavez voor hen een snelle rit naar de macht mogelijk maakt, vergissen zij zich. Ondanks de ontevredenheid hebben de ideeen van steun voor het revolutionaire proces, socialisme en het verdedigen van de hervormingen, sterke wortels in de samenleving gekregen. 

Op de korte termijn betekent dit waarschijnlijk een overwinning voor Nicolas Maduro, de vice-president, die door Chavez als zijn opvolger is aangewezen. Een massale mobilisatie van Chavez aanhangers en massa's armen om rechts te verslaan, is zich al aan het ontwikkelen. Capriles en rechts roepen net als Maduro op tot kalmte, vrede en eenheid. Rechts weet dat het zwak staat en vermijdt provocaties van de massa's. 

Rechtse commentatoren hebben de dood van Chavez gebruikt om hun hypocriete anti-socialistische ketelmuziek te laten klinken, maar andere sectoren van het kapitalisme en imperialisme zijn voorzichtiger. President Barack Obama is naar buiten gekomen met een terughoudende verklaring, samen met de Britse minister van Buitenlandse Zaken Hague. Zij mikken op een nieuwe periode van samenwerking met een regering onder leiding van Maduro. Zij zijn tot de conclusie gekomen dat het niet waarschijnlijk is dat rechts de verkiezingen kan winnen. Ze zetten daarom de deur open voor samenwerking met een nieuwe regering 'in de geest van Chavez'. 

Maduro en de nieuwe leiding zal niet hetzelfde gezag hebben als Chavez. Na de verkiezing begint een nieuwe periode. De beweging van Chavez kan splitsingen gaan vertonen na de verkiezingen. Delen van de heersende klasse zijn daarnaar op zoek als een middel om de beweging van Chavez uiteindelijk te verslaan. 

Deze vooruitzichten maken de noodzaak duidelijk van een mobilisatie van de arbeidersklasse en de armen om rechts te verslaan en om daarna het revolutionaire process in eigen hand te nemen met onafhankelijke organisaties en een eigen programma om de socialistische ambities die Chavez naar voren heeft gebracht, te realiseren. Het overlijden van Chavez is niet het eind van de strijd. Een nieuw hoofdstuk begint.

© Nieuwsbank
Filmbron: zoominnl