Meetsysteem houdt dijken in de gaten

19 september 2012

Woensdag 19 september is Livedijk Utrecht, het experimentele innovatieve monitoringsysteem voor twee Utrechtse dijken, van start gegaan.

Gedeputeerde Ralph de Vries van de provincie Utrecht, dijkgraaf Patrick Poelmann van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Theo van de Gazelle, waarnemend Hoofdingenieur-Directeur Rijkswaterstaat Dienst Utrecht, Pieter Christiaan van Oranje van AGT en Erik Fleddderus van TNO maakten live verbinding met twee Utrechtse dijken, waarin sensoren zijn aangebracht.

Hoe werkt het?

In de Voorhavendijk (Nieuwegein) en de Grechtdijk (Woerden) zijn sensoren ingegraven. Via deze sensoren is continu de waterspanning in de twee dijken te volgen. Hoe meer water een dijk bevat, hoe meer de zand- en kleikorrels kunnen bewegen en hoe slapper de dijk wordt. De waterspanning in de dijk is dus een maat voor de stabiliteit van de dijk.

Vroeg voorspellen

In de Grechtdijk wordt daarnaast ook de temperatuur in de dijk continu gemeten. Dat gebeurt met temperatuursensoren, die in een speciale mat over een lengte van 350 m ingegraven zijn in de dijk. Water en grond reageren anders op temperatuurverschillen. Een scheur in de dijk of piping, levert een afwijkende dijktemperatuur op. Daardoor zijn deze mechanismen waardoor een dijk kan falen, vroegtijdig op te sporen. Onderzoek op de IJkdijk proeflocatie in Bellingwolde (Groningen) heeft aangetoond dat piping twee tot vijf dagen voordat de dijk bezweek al voorspeld kon worden. De Groningse IJkdijk is echter een "laboratorium in het veld"; met Livedijk Utrecht willen de betrokken partijen onderzoeken, of deze technologie ook in bestaande dijken toegepast kan worden.

Binnenin de dijk

Met het project Livedijk Utrecht onderzoeken de waterbeheerders of deze toepassingen ook echt zinvol zijn en in de toekomst geld kunnen besparen. Visuele inspectie door mensen wordt dan aangevuld met gegevens van de stand van zaken binnenin de dijk. Nu leggen bij hoogwater en langdurige droogte medewerkers van waterschappen en Rijkswaterstaat vele kilometers te voet af om de dijken aan de buitenkant te inspecteren. Ook kan geld voor dijkverbetering mogelijk gerichter ingezet worden, als bekend is op welke plaatsen een dijk minder stabiel is. De betrokken partijen verwachten dat met de nieuwe technologie aanzienlijk bespaard kan worden op de kosten voor dijkinspecties en -verbetering. Of dit ook inderdaad zo is moet blijken uit het experiment.

Deelnemers van Livedijk Utrecht zijn:

. Stichting IJkdijk
. Rijkswaterstaat Dienst Utrecht (beheerder Voorhavendijk)
. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (beheerder Grechtdijk)
. Provincie Utrecht (toezichthouder op de waterschappen)
. STOWA (Stichting Toegepast Onderzoek Waterschappen)
. TNO
. AGT International

Kosten

In totaal bedragen de kosten van Livedijk Utrecht bijna zeven ton (exclusief BTW); provincie Utrecht en Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden dragen elk EUR 100.000 bij, Rijkswaterstaat EUR 272.000; STOWA EUR 24.000 en de deelnemende bedrijven TNO en AGT International samen zo'n twee ton.