Omgeving belemmert gehandicaptensport voor kinderen

Dankzij interviews met ouders en gehandicapte kinderen weten onderzoekers van revalidatiecentrum de Hoogstraat en het UMC Utrecht waarom sporten zo lastig is voor gehandicapte kinderen. Vooral de omgeving creëert obstakels.

Motorisch gehandicapte kinderen hebben baat bij beweging en sport. Ze gaan hierdoor beter bewegen en hun kwaliteit van leven verbetert. Onderzoekers van revalidatiecentrum de Hoogstraat en het Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde van het UMC Utrecht hebben dat laten zien bij kinderen met cerebrale parese die een trainingsprogramma van acht maanden volgden. Het gaat om kinderen die gehandicapt zijn, maar wel zelfstandig kunnen lopen.

Maar het valt niet mee te blijven bewegen en sporten in het gewone leven. Als de kinderen stoppen met het speciale trainingsprogramma vallen ze terug in hun gewone bewegingspatroon. De onderzoekers kwamen daarachter toen ze de kinderen een half jaar na het trainingsprogramma opnieuw onderzochten.

Sportclubs staan niet open

De vraag is waarom het zo moeilijk is om te sporten voor motorisch gehandicapte kinderen. Hun niveau ligt natuurlijk lager dan dat van gewone kinderen, maar dat kan niet alles verklaren. Gedegen onderzoek hiernaar ontbrak, vandaar dat onderzoekers van het UMC Utrecht de ouders van motorisch gehandicapte kinderen hierover ondervraagd hebben. Uit deze focusgroepinterviews met 36 kinderen en 36 ouders blijkt waarom het zo moeilijk is om gehandicapte kinderen gewoon te laten sporten. Het is voor het eerst dat deze belemmeringen wetenschappelijk onderzocht zijn.

De obstakels vallen in twee categorieën uiteen: persoonlijke en omgevingsfactoren. Sommige kinderen staan zelf niet open voor sport, ze zien er het belang niet van in. Of ze schamen zich om te sporten. Vaker vormt de omgeving een belemmering. Sportclubs staan niet altijd open voor motorisch gehandicapten omdat gezonde leeftijdsgenoten vaak niet willen sporten met een gehandicapte. Daardoor kan een gehandicapt kind alleen sporten bij speciale clubs waar ook andere gehandicapte kinderen sporten. Maar daarvan zijn er weinig en het halen en brengen vormt regelmatig een belemmering voor de ouders omdat die clubs ver weg zijn.

Bijzonder onderwijs bemoeilijkt acceptatie

“Deze factoren kunnen wij niet zomaar veranderen”, erkent hoofdonderzoeker dr. Olaf Verschuren van revalidatiecentrum de Hoogstraat en het UMC Utrecht. Samen met collega’s beschrijft hij de resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Pediatrics van 12 april. “We denken dat de resultaten belangrijk zijn voor bijvoorbeeld sportconsulenten, clubtrainers en fysiotherapeuten. Als zij de obstakels kennen, kunnen ze kinderen beter helpen fysiek actief te zijn door sport.”

Veel motorisch gehandicapte kinderen volgen bijzonder onderwijs. Verschuren: “Ze komen daardoor weinig in aanraking met gezonde leeftijdsgenoten. Dit bemoeilijkt de acceptatie van gehandicapte kinderen bij bijvoorbeeld sportclubs.”