Inzet Calamiteitenhospitaal bij ramp of aanslag: van chaos naar orde

Concentratie van gewonden - in plaats van spreiding - na een grote ramp of aanslag in het daartoe gespecialiseerd Calamiteitenhospitaal te Utrecht heeft duidelijke voordelen ten opzichte van de traditionele spreiding van slachtoffers over meerdere ziekenhuizen. Deze conclusie trekt Mark Haverkort van het UMC Utrecht in zijn proefschrift waarop hij deze week promoveert.

De risico's op grote incidenten in de maatschappij nemen toe: infectieziekten verspreiden zich sneller en grootschaliger, ernstige geweldsincidenten doen zich vaker voor en ook natuurrampen zoals overstromingen en orkanen komen meer voor. Daardoor stijgt en verandert de vraag naar bijzondere zorg. Tegelijk verwacht de maatschappij meer en betere inzet, regie en communicatie van overheidsinstanties en andere partijen bij een groot incident. Dit vraagt veel van de afzonderlijke hulporganisaties en nog meer van de onderlinge samenwerking. Voortdurende herijking, aanpassing en innovatie zijn daarom noodzakelijk om ook in de toekomst optimaal voorbereid te zijn. Ook is het belangrijk dat - ondanks het optreden van zo'n calamiteit - de reguliere zorg gegarandeerd blijft.

Promovendus Mark Haverkort: "Wij willen in Nederland óók tijdens een noodsituatie aan iedereen de best mogelijke zorg kunnen bieden. Door de inzet van het Calamiteitenhospitaal als buffer creëren we orde in de chaos en zorgen we ervoor dat de juiste patiënt op het juiste moment op de juiste plaats terecht komt. Daarnaast zorgt centrale opvang voor continuïteit van de zorg in de regio, én faciliteren we een adequate informatievoorziening richting verwanten, overheden, publiek en de media."

Concentratie slachtofferopvang
De centrale opvang én registratie van slachtoffers in het Calamiteitenhospitaal ontlast tijdens de acute fase van een grootschalig incident de reguliere zorg in andere ziekenhuizen. Daarnaast is de centrale locatie in Nederland en de samenwerking met het UMC Utrecht belangrijk omdat daar alle specialismen aanwezig zijn. Ook is er voldoende mankracht te mobiliseren om, zo lang als nodig, het hospitaal te kunnen blijven gebruiken. De uitrusting van het Calamiteitenhospitaal is nagenoeg gelijk aan die in het UMC Utrecht zodat het werk tijdens een openstelling zoveel mogelijk aansluit bij de dagelijkse praktijk. Tenslotte is er een intensieve samenwerking met partnerorganisaties zoals het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (bij rampen met gevaarlijke stoffen), het Centraal Militair Hospitaal (door hun ervaring met verwondingen door ontploffingen en instortingen), de Veiligheidsregio Utrecht (VRU), de Regionale Ambulance Voorziening Utrecht (RAVU) en het Rode Kruis.

Expertisecentrum
Prof. dr. Loek Leenen, medisch manager van het Calamiteitenhospitaal: "Onze ervaring en expertise wordt op peil gehouden door continu mensen op te leiden, te trainen én door regelmatig te oefenen met partnerorganisaties zoals Defensie. Ook doen we praktijkervaring op door daadwerkelijke openstellingen van het Calamiteitenhospitaal van gemiddeld zo'n twee keer per jaar."

Promotie
Mark Haverkort (Harderwijk, 1987) promoveerde op 9 november 2016 aan de Universiteit Utrecht (promotor: prof. dr. L.P.H. Leenen) op het proefschrift "Turning chaos into order - preparedness, concepts and lessons learned in disaster medicine." In januari 2017 start hij zijn specialisatie tot chirurg in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in 's Hertogenbosch en het UMC Utrecht.