Bizarre, ontroerende en schokkende Duitse oorlogsbeelden

Bierdrinkende 'moffen' op een Bredaas terras, Wehrmachtsoldaten in een kek zwembroekje met een machinegeweer en Sinterklaas bovenop een tank. Het zijn de gekste foto's in een nieuw boek dat donderdagavond is gepresenteerd in Vught.

Provinciaal historicus Jan van Oudheusden selecteerde 175 beelden van Brabant tijdens de Tweede Wereldoorlog. Beelden die je raken. Al is het alleen maar omdat het beelden 'uit onze eigen vertrouwde omgeving' zijn, zegt Van Oudheusden.

Boerenvrouwtje met poffer
Maar het is ook een boek over mensen zoals jij en ik. Alleen de vrouw met de poffer, de typische hoofddeksel, kom je zo niet meer tegen op straat. In mei 1940 keek ook een Wehrmachtsoldaat met twee paarden aan de teugels, verbaasd naar het Veghelse boerenvrouwtje met de poffer.

'Klik' zei het toestel van een van zijn kameraden. Het beeld werd vereeuwigd en dook weer op tijdens het samenstellen van het fotoboek '40-45 Noord-Brabant' .

Kriegserinnerung
Veel foto's belandden in de jaren veertig al in foto-albums van Duitse soldaten als 'Kriegserinnerung'. De soldaten werden gestimuleerd om een plaatje te maken van hun werk, zegt Rene Kok van het NIOD (Nederlands Instituut oorlogs- holocaust- en genocidestudies).

Uit de eerste oorlogsjaren komt een beeld naar voren van acceptatie met de nieuwe situatie. Ook in 1941 als iemand het volgende tafereel vastlegt: lachende Duitsers van de Marine Flak Abteilung, tussen jonge vrouwen uit Bergen op Zoom.

Duitsers nippen aan pilsje in Breda
Dan ineens bij het doorbladeren is er een foto van een groep Duitse soldaten op 11 mei 1940 bij buurtschap Bruggen, bij Mill. De Duitse luitenant Borghorst raakte daar verzeild in zware gevechten.

Na de slag op 11 mei kiekte hij zijn kameraden die een gesneuvelde Nederlandse soldaat onderzoeken. De hand van de dode Nederlander steekt macaber in de lucht, alsof hij zijn vijand nog een hand wil schudden.

Twee dagen later nippen de bezetters rustig aan een pilsje op de Grote Markt in Breda. Een Duitser in een dikke leren jas serveert het bier. De kroeg was waarschijnlijk verlaten omdat de inwoners van de Baroniestad (50.000 mensen) op de vlucht waren geslagen voor de Duitse troepen.

Gruwelen van de oorlog
Sommige beelden tonen de gruwelen van de oorlog. Sergeant Carpenter maakte op 17 september 1944 bij Valkenswaard een foto die nooit de kranten haalde. Daarop is te zien hoe een dode kameraad uit een opgeblazen legertank bungelt. Het is het lijk van William Parkes, vermoedelijk de eerste Brit die sneuvelde tijdens de bevrijding van Brabant.

Of de foto van de dode Duitser op de kade van Willemstad, eenzaam achtergelaten met zijn geweer nog naast hem en ook hij lijkt zijn hand hulpeloos uitgestoken te hebben.

Lees het artikel verder op Omroep Brabant