Dutchbat militairen, hun verhaal over Sebrenica

ANN - Regelmatig ontvangen wij verzoeken van oud Dutchbat militairen om ook hun kant van het verhaal over de val van Sebrenica en de gevolgen daarvan voor hun privé leven toe te mogen lichten. Het drama vond plaats op 11 juli 1995 maar zelfs nu, in 2014, worden de oudgedienden er nog dagelijks mee geconfronteerd.

In een anonieme geruchtenstroom worden ze telkens in een kwaad daglicht gesteld, de overheid wil het voorval eigenlijk zo snel mogelijk vergeten en justitie laat ze met grote regelmaat in de kou staan. Deze mannen en vrouwen zijn door onze toenmalige regering in een VN missie, veel te licht bewapend, op een uiterst gevaarlijke missie naar een oorlogsgebied gestuurd. Gedane toezeggingen door de VN zijn niet nagekomen en De nazorg is uiterst belabberd geweest of was er zelfs in veel gevallen helemaal niet.

Nergens kunnen deze jongens aankloppen, bij veteranen dagen zijn zij niet graag geziene gasten en Nederland is niet trots op ze. Maar hadden zij een keus ? Nee, zij moesten naar het gebied.

Een oud-soldaat van het 13e bataljon Luchtmobiele Brigade doet zijn verhaal, hij was erbij toen de VN-enclave 11 juli 1995 werd overlopen door Servische troepen. De uitspraak van de Haagse rechtbank dat Nederland aansprakelijk is voor de deportatie destijds van 320 moslimmannen, brengt deze soldaat en veel van zijn lotgenoten in opnieuw psychische nood.

Daarom schreef hij Actueel Nieuws Nederland met het verzoek de gewone soldaat die daar destijds was in bescherming te nemen. Want de Nederlandse Staat is door de rechter aansprakelijk gesteld. Niet de mannen en vrouwen die in de bloedhete zomer van 1995 op de Balkan hun opgedragen werk deden.

Destijds namen zo'n 700 rode baretten deel aan deze VN missie.

Deze missie heeft een gigantische impact op hun leven gehad en heeft dat nog steeds. Relaties en huwelijken zijn stukgelopen, mannen zijn complete wrakken geworden, sommigen voor 100% afgekeurd.

En telkens als Srebrenica en Dutchbat III worden genoemd dan gaat het weer mis. Jongens gaan naar de kroeg, er wordt gedronken, soms veel te veel. Er zijn verhalen van oud-soldaten die in hun auto stappen en met gesloten ogen een bocht inrijden. Bewust of onbewust de dood zoekend. Kapotgemaakt na jarenlange psychische ellende.

Veel soldaten waren destijds relatief jong, rond de 20, toen ze op uitzending naar Srebrenica gestuurd. Gijzelingen van militairen hebben plaatsgevonden, zowel door de moslims als door de Serviërs.

Tijdens een achtervolging om moslimstrijders van hun wapens te ontdoen, een van de taken van Dutchbat, werd een eenheid een mijnenveld ingelokt. Op 8 juli 1995 meldde de radio dat Raviv van Renssen was gesneuveld bij het verlaten van observatiepost Foxtrot, getroffen door een moslimgranaat.

Commandant Thom Karremans zei eens: er zijn hier ’no good guys en no bad guys’. Als Dutchbat destijds met hun lichte bewapening de strijd waren aangegaan, was niemand meer levend naar huis gekomen. De beelden hebben we allemaal op TV kunnen zien. Daar lieten de Serviërs geen twijfel over bestaan. Terwijl wij werden overlopen, hadden de Verenigde Naties ’safe haven’ Srebrenica allang opgegeven. De Britse generaal Rupert Smith onderhandelde er weken voor de Servische aanval al over met Ratko Mladic. Er is daar een vuil spelletje gespeeld.

Alle Dutchbatters benadrukken dat zij uitspraken van de rechter respecteren. De schuld ligt volgens hen bij de Verenigde Naties, maar omdat die immuniteit genieten, kozen de Moeders van Srebrenica ervoor Nederland op de korrel te nemen. Vervolgens wordt dan weer in één adem Dutchbat genoemd en zijn de Nederlandse blauwhelmen de soldaten die faalden.

Als Dutchbat daar niet had gelegen maar bijvoorbeeld een Amerikaanse of Russische eenheid dan was een rechtszaak van de Moeders volstrekt kansloos geweest.

Maar justitie is in Nederland nu eenmaal erg begripvol in dit soort situaties.

Thom Karremans, kolonel buiten dienst en in Spanje woonachtig, moet in november weer eens een keer voor de militaire rechtbank verschijnen. Met majoor Robert Franken en adjudant Berend Oosterveen. De aanklacht, ingediend door nabestaanden van vermoorde moslims: medeplichtigheid aan genocide.

Er wordt echt alles uit de kast gehaald om deze mensen helemaal kapot te maken.

Schandalig dat de overheid niet voor deze mensen gaat staan. Joris Voorhoeve, de toenmalige minister van defensie, laat zijn mensen wel erg hard vallen.

Bij monde van zijn advocaat, mr. Geert-Jan Knoops, laat Karremans weten: „Mijn mannen hebben er na negentien jaar recht op dat dit dramatische boek kan worden gesloten.” De voormalige Dutchbat-commandant ziet hoe zijn ondergeschikten nog dagelijks lijden en zegt dat hij daar maar moeilijk mee kan leven. Zijn raadsman: „Ook de uitspraak van de Haagse rechtbank wordt weer uitgelegd als zouden Karremans en Dutchbat strafrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld. Een misvatting.”

Wat voor Thom Karremans even onbegrijpelijk is als voor zijn advocaten en veel Dutchbatters: dat Nederland nooit iets heeft gedaan om de immuniteit van de VN aan de kaak te stellen. „Terwijl men jarenlang wist van de claims.”

Die rol van de Verenigde Naties is veel veteranen een doorn in het oog. Dutchbatters zijn negentien jaar na het drama op de Balkan nog steeds in juridisch gevechten met de Nederlandse Staat verwikkeld. Want nazorg was er niet en pas in 2006 werd bij sommige ptss vastgesteld. Toen Ex soldaten zich kort na de Srebrenica-missie bij Defensie en later bij Maatschappelijk Werk meldden, werd hun te verstaan gegeven dat het er nu eenmaal bij hoorde. Later zou het aan „hun relatieproblemen liggen.

Die relatieproblemen hadden zich echter waarschijnlijk Niet voorgedaan als er geen sprake was geweest van uitzending.

Je wordt aan je lot overgelaten zeggen de Dutchbatters.

Na uitzending kwamen ze in andere beroepen terecht, maar plotseling ging het niet meer. Verschillende zijn voor 100 procent arbeidsongeschikt verklaard en moeten zich dagelijks weer door de dag heen vechten.

Het meest schrijnende is dat wij als feestvierende lafaards worden beschouwd, elke keer als Srebrenica in het nieuws is. Dat doet nog het meeste pijn.

Waar in andere landen veteranen met veel respect worden behandeld laten wij mannen en vrouwen die er ook niet om hebben gevraagd naar zo'n wespennest als de Balkan gestuurd te worden vallen als een baksteen.

Maar het is nog niet te laat, de overheid kan zijn fout nog goedmaken.

Wij van ANN proberen dat met de publieke opinie.

Jacques van der Linden - ANN