Moeder van zwakbegaafde Brandon wil schadevergoeding

De moeder van de zwakbegaafde Brandon (21) wil een schadevergoeding van 's Heeren Loo. Ze stelt de instelling aansprakelijk voor fysieke en mentale schade die haar zoon heeft opgelopen. De moeder en advocate van de familie maakten dat maandag bekend in het EO-programma Dit is de Dag.

's Heeren Loo kwam in 2011 in het nieuws, omdat in haar vestiging in Ermelo de toen 18-jarige Brandon langdurig werd vastgebonden aan de muur. De jongeman is licht verstandelijk beperkt en heeft gedragsstoornissen. Twee jaar lang kwam hij nauwelijks buiten.

Fysieke en mentale schade

Volgens de advocate heeft Brandon letsel opgelopen door het vastbinden. 'Zijn rug is kromgegroeid door de onnatuurlijke houding. Zijn elleboog is na een breuk verkeerd teruggegroeid. Ook heeft hij veel mentale schade.' De advocate begrijpt dat de verzorgers van Brandon bang voor hem waren, 'maar dit middel staat niet in verhouding'. Enkele maanden na de ophef verhuisde de jongen naar een instelling in Sliedrecht, waar het volgens zijn moeder beter met hem gaat.

's Heeren Loo: het vastbinden was een dieptepunt voor ons

's Heeren Loo, die vorige maand de nieuwbouw van haar vestiging in Ermelo opende, laat weten dat de claim nog in behandeling is. Een woordvoerster noemde het vastbinden van de jongen een dieptepunt en een keerpunt voor de instelling. 'In 2011 is er 150 keer iemand vastgebonden, vorig jaar was dat 15 keer. Ook die laatste gevallen proberen we te stoppen, maar het is een moeilijk proces.' De hoogte van de schadeclaim is overigens niet bekendgemaakt.

12 december 2013

Er worden nog honderden bewoners van verpleeghuizen en zorginstellingen vastgezet met Zweedse banden of in de isoleercel. Dat zegt Paul de la Chambre, bestuursvoorzitter van zorginstelling 's Heeren Loo tegen Omroep Gelderland.

De instelling kwam in 2011 in het nieuws omdat in een vestiging in Ermelo de toen 18-jarige Brandon langdurig werd vastgebonden aan de muur. Hij is licht verstandelijk beperkt en heeft gedragsstoornissen. De jongeman kwam twee jaar lang nauwelijks buiten.

Nieuwbouw geopend

's Heeren Loo opende donderdag de nieuwbouw van haar vestiging in Ermelo. 'In de nieuwbouw wordt niemand vastgebonden', zegt De la Chambre. 'Er is een cultuuromslag gemaakt, we denken meer vanuit de cliënt. Als er iets mis is, kunnen ze dat soms alleen maar uiten door agressie. Door erachter te komen wat er aan de hand is, voorkom je dat het uit de hand loopt.'

Blauwe plekken

In de nieuwbouw zijn geen separeercellen en de bedden hebben geen Zweedse banden om cliënten vast te binden. Als personen een gevaar zijn voor zichzelf of voor anderen krijgen ze extra begeleiding. Het personeel van 's Heeren Loo is getraind, maar De la Chambre moet erkennen dat de nieuwe werkwijze risico's met zich meebrengt: 'medewerkers kunnen blauwe plekken oplopen'.

Zweedse band in de ban

In 2008 ondertekenden brancheorganisaties van ouderen- en gehandicaptenzorg, inspectie en cliëntenorganisaties een intentieverklaring om de Zweedse band in 2011 uit de zorg te verbannen. Dat is niet gelukt. Hoeveel mensen nu nog worden vastgebonden is niet bekend, wel is er een indicatie. Uit cijfers van organisaties die het gebruik van vrijheidsbeperkingen registreren blijkt dat in de gehandicaptenzorg 5% van de cliënten een onrustband om krijgt. Inmiddels is dat cijfer gehalveerd.

Ook ouderen beperkt in hun vrijheid

Ook ouderen worden in hun fysieke vrijheid beperkt. In Nederland wonen ruim 100.000 mensen in een verzorgingshuis en ruim 50.000 in een verpleeghuis. Internationaal onderzoek laat zien dat in verpleeghuizen bij 41 tot 64% van de bewoners fysieke vrijheidsbeperking wordt toegepast. Onderzoek in Nederlandse verpleeg- en verzorgingshuizen geeft dezelfde cijfers.

Bedhekken en alarmering/domotica worden het meest gebruikt. De meeste vrijheidsbeperkende maatregelen worden toegepast om vallen te voorkomen (bron: Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2012). Heupgordels, zoals Zweedse banden, worden in Nederland bij ongeveer 10% van de bewoners toegepast. De Inspectie voor de Gezondheidszorg rapporteerde eind 2008 een prevalentie van 14% banden in bed en stoel. Omgerekend gaat het dan om ongeveer 6000 bewoners op jaarbasis. Het aantal vrijheidsbeperkende maatregelen is bij ouderen teruggebracht van 10% naar 4%.

Frisse wind

Staatssecretaris Martin van Rijn is positief over de frisse wind die bij 's Heeren Loo waait. 'De zaak Brandon heeft ons echt doen beseffen dat we anders moeten denken over zorg en dwang. Niet als iets wat er soms bij hoort, maar iets wat er nooit bij zou moeten horen. Ik denk dat 's Heeren Loo het dramatische incident heeft gebruikt om opnieuw na te denken over hoe ze dingen doen', aldus de staatssecretaris.

Dat nog steeds honderden tot duizenden mensen ernstig in hun vrijheid worden beperkt binnen de zorg baart Van Rijn zorgen. 'Dit soort veranderingen gaan nooit snel genoeg, omdat je eigenlijk wilt dat het morgen anders is. Dat kan niet altijd omdat je rekening moet houden met persoonlijke omstandigheden, gebouwen of hoe de verzorgenden naar een andere cultuur en werkwijze gaan. Maar als de richting goed is, kunnen we mooie dingen bereiken.'

19 januari 2011

De situatie van de 18-jarige Brandon is schrijnend, maar de zorg aan hem voldoet aan de normen. Dat schrijft staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten aan de Tweede Kamer.

De jongen, licht verstandelijk beperkt en met diverse gedragsstoornissen, komt al zo'n twee jaar nauwelijks buiten. Hij zit in instelling 's Heeren Loo in Ermelo met een tuigje aan een touw van 1,5 meter aan de muur vast. De EO toonde daar dinsdagavond beelden van.

De staatssecretaris zegt dat de uitzending haar diep heeft geraakt. "Het is schrijnend te zien dat een zo jong iemand, die zijn leven nog voor zich heeft, zo weinig perspectief op een betere toekomst heeft. Ook het verdriet van de moeder heeft mij zeer aangegrepen; geen enkele ouder zal voor zijn kind een dergelijk perspectief kunnen verdragen." Toch voldoet de zorg aan de normen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Het gaat volgens Veldhuijzen om een uitzonderlijk complexe psychiatrische problematiek.

Volgens Veldhuijzen van Zanten kon Brandon in 2009 nog naar buiten. De instelling stelde toen een speciale woonruimte beschikbaar, waarvoor 500.000 euro werd uitgetrokken. Brandon vernielde die woonruimte kort erna. Hij is daarna teruggekeerd naar de instelling. Er zijn diverse pogingen gedaan om met hem naar buiten te gaan, maar dat bleek volgens de staatssecretaris "helaas niet mogelijk".

Tijdens het spoeddebat in de Tweede Kamer zei de staatssecretaris woensdag dat ze een gesprek wil met de moeder van Brandon. Ze wil haar zelf horen over de leefsituatie van haar zoon. Ook zal ze een bezoek brengen aan 's Heeren Loo.

's Heeren Loo laat woensdag weten dat het "op dit moment geen alternatief ziet voor de wijze waarop cliënten als deze nu worden begeleid". De instelling wijst erop dat de inspectie, die dinsdag onaangekondigd onderzoek deed, dat standpunt deelt. "Dit neemt niet weg dat we blijven zoeken naar mogelijkheden om de leefsituatie te verbeteren." Volgens onder anderen de staatssecretaris telt Nederland zo'n veertig gevallen als Brandon.

Onrust

Volgens vakbond Abvakabo FNV is er veel onrust bij het personeel 's Heeren Loo. Het rommelt er al jaren, zegt de vakbond. Volgens Abvakabo FNV is er een groot personeelsverloop en dat kan leiden tot onwenselijke situaties zoals die van Brandon. Abvakabo is geschrokken van de beelden in Ermelo en vindt dat aan dit soort toestanden snel een eind moet komen.

Volgens Wim Drooger van het Platform Verstandelijk Gehandicapten hebben tbs'ers een betere leefomgeving.

Bron: Omroep Gelderland