Nieuwe app laat middeleeuws Nederlands horen

Frits van Oostrom, universiteitshoogleraar en letterkundige aan de Universiteit Utrecht, werkt aan een app die laat horen hoe het Nederlands in de middeleeuwen klonk. Hij presenteert de eerste opnames tijdens het Onze Taal-congres ‘De wortels van het Nederlands’ op 16 november in Breda. De gratis iPad-app Vogala is eind dit jaar te downloaden.

De app wekt veel bekende middeleeuwse Nederlandse teksten tot leven. Van ‘Hebban olla vogala nestas hagunnan’ uit de elfde eeuw via Van den vos Reynaerde, bijbelteksten, liederen (bijvoorbeeld over de moord op Floris V) tot aan mystieke visioenen van Hadewijch. Ook het Oudfries en het Limburgs van Hendrik van Veldeke zijn straks met Vogala te beluisteren.

Ingesproken door bekende Nederlanders

Medioneerlandici uit Nederland en Vlaanderen spreken voor de app Middelnederlandse teksten in, en begeleiden ‘gastoptredens’ van onder andere Menno Bentveld (presentator Vroege Vogels, met fragmenten uit Der naturen bloeme van Jacob van Maerlant), Louise Fresco (landbouw- en voedseldeskundige, met Middelnederlandse recepten en tafelmanieren), Paul Schnabel (socioloog en oud-directeur Sociaal en Cultureel Planbureau, over bestuur en beleid), Jean-Marc van Tol (tekenaar van Fokke & Sukke, spreekt komische teksten in) en Mieke van der Weij (presentatrice, met de monoloog van Sanderijn uit het abel spel van Lanseloet van Denemerken). Hun vertolking maakt van het middeleeuwse Nederlands weer levende taal. Ineens blijkt het middeleeuws Nederlands eenvoudiger te volgen dan wanneer het op schrift staat.

Originele tekst en moderne vertaling

De app laat de gebruiker tijdens de voordracht meelezen met de oude tekst plus een parallelle vertaling in modern Nederlands, en bevat ook afbeeldingen van de oorspronkelijke handschriften. Vogala zal geregeld verrijkt worden met nieuwe teksten en opnames.

Frits van Oostrom (1953) is universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Hij is de autoriteit op het gebied van Middelnederlandse literatuur. Hij ontving vele prijzen en onderscheidingen, waaronder in 1996 de AKO Literatuurprijs voor Maerlants wereld. Zijn recentste boek Wereld in woorden is een literatuurgeschiedenis van de veertiende eeuw.

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging van en voor taalliefhebbers, bekend van het tijdschrift Onze Taal (meer dan 30.000 abonnees). Het tweejaarlijkse congres op 16 november gaat dit jaar over de oorsprong van onze taal.

De app Vogala wordt ontwikkeld door ab-c media en komt eind dit jaar beschikbaar voor de iPad. Later volgen wellicht andere formaten en besturingssystemen.