Screen risicogroepen bij Q-koortsuitbraak

In Nederland zijn zo'n driehonderd patienten met chronische Q-koorts, terwijl misschien wel honderdduizend mensen in contact zijn gekomen met de Q-koortsbacterie Coxiella burnetii. De kans op chronische Q-koorts is dus klein, maar de mogelijke gevolgen zijn ernstig. Mensen met onbehandelde chronische Q-koorts hebben zestig procent meer kans om te overlijden.

Medische kenmerken
Kampschreur zocht medische kenmerken die kunnen voorspellen of mensen een grotere kans hebben op chronische Q-koorts. Patienten met een verwijde lichaamsslagader, patienten met bypasses of vaatprothesen, en patienten die geopereerd zijn aan hun hartkleppen blijken tien tot twintig keer zoveel kans te hebben om chronische Q-koorts op te lopen.

Gericht onderzoek
Kampschreur adviseert om bij een eventuele nieuwe Q-koortsepidemie deze hoog risico-patienten gericht te onderzoeken. Het gaat waarschijnlijk om circa een procent van de bevolking. Als een patient inderdaad besmet is met de Q-koortsbacterie kunnen antibiotica helpen, eventueel kan zelfs een operatie van ontstoken bloedvaten of hartklep overwogen worden.

Moeilijk op te sporen
Het probleem is dat de Q-koortsbacterie, Coxiella burnetii, heel moeilijk op te sporen is. Een bloedtest kan afweerstoffen tegen de bacterie in het bloed aantonen, maar dat is slechts een aanwijzing voor chronische Q-koorts. Ook is het mogelijk te zoeken naar bacterie-DNA in bloed of weefsel. Als de DNA-test inderdaad bacteriesporen aantoont, is het zeker dat een patient chronische Q-koorts heeft. Maar als de DNA-tests niks aantoont, betekent dat niet meteen dat iemand Q-koortsvrij is, de test kan het ook mis hebben.

Ontsteking
Bij chronische Q-koorts veroorzaakt de bacterie een ontsteking van bloedvaten of hartkleppen. Dat kan gevaarlijk zijn omdat daardoor verwijde bloedvaten kunnen scheuren, vaatprotheses gaan lekken, of hartkleppen slechter gaan werken. De symptomen van chronische Q-koorts zijn vaak aspecifiek, met langdurige malaise klachten en af en toe milde koorts. Door deze aspecifieke symptomen is de ziekte moeilijk te herkennen.

Chronische Q-koorts
Tussen 2007 en 2010 was er een grote uitbraak van Q-koorts in Zuidoost-Nederland. Bij ruim 4.000 patienten is acute Q-koorts vastgesteld. Het aantal patienten met chronische Q-koorts ligt veel lager, maar neemt nog wel toe. Vijf jaar na het begin van de epidemie zijn 284 chronische Q-koorts patienten geidentificeerd, van wie er 151 bewezen chronische Q-koorts, 64 waarschijnlijk chronische Q-koorts en 69 mogelijk chronische Q-koorts hadden. Besmette melkgeitboerderijen vormden de belangrijkste bron van de bacterie.

© Nieuwsbank