48 miljoen naar Hartstichting voor onderzoek

De Hartstichting investeert in nieuw grootschalig onderzoek naar hart- en vaatziekten. Het gaat om vijf grote projecten waarbij tientallen wetenschappers samenwerken aan betere behandeling van onder meer hartstilstand, hoge bloeddruk in de longen en zieke hartkleppen. Ook analyseren ze de rol van darmbacterien bij hart- en vaatziekten, en onderzoeken ze het verband met dementie. 

De vijf nieuwe projecten zijn zorgvuldig geselecteerd door een internationale commissie van experts. De projecten zij onderdeel van Cardiovasculair Onderzoek Nederland, de krachtenbundeling van de hoofdrolspelers in het Nederlands hart- en vaatonderzoek: NFU, KNAW, ZonMW en de Hartstichting. De universiteiten leggen 23 miljoen euro bij. De Hartstichting investeert 25 miljoen. 

De projecten in het kort: 

Darmbacterien tegen hart- en vaatziekten? 
Een oplossing voor hart- en vaatziekten komt misschien uit onverwachte hoek: de darm! Prof. dr. Marten Hofker (UMC Groningen) en prof. dr. Mihai Netea (UMC Nijmegen) gaan onderzoek doen naar chronische ontstekingen. Die dragen bij aan het ontstaan van hart- en vaatziekten, maar hoe dat precies werkt, is nog onbekend. Mensen met ernstig overgewicht hebben zo'n chronische ontsteking, doordat het samenspel tussen darm, lever en het vetweefsel bij hen is verstoord. Waarschijnlijk hebben ze mede daardoor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Hofker en Netea gaan uitzoeken hoe dit in elkaar steekt. En wat is de invloed van onder meer genen, leeftijd en darmbacterien? Wellicht wordt het mogelijk om de ontsteking te remmen en daarmee het risico op hart- en vaatziekten te verkleinen. 

Plotse hartdood voorkomen 
Wat gaat er precies mis bij mensen die plotseling overlijden aan een hartstilstand? Dat is de centrale vraag die prof. dr. Arthur Wilde (AMC Amsterdam) en prof. dr. Marc Vos (UMC Utrecht) de komende jaren willen beantwoorden. Ze gaan uitgebreid genetisch onderzoek doen bij personen die opeens aan een hartstilstand zijn overleden, en bij families die door genetische aanleg een verhoogd risico lopen op een hartstilstand. Zo hopen ze nieuwe genen te ontdekken die betrokken zijn bij plotse hartdood. En hoe leiden deze genen uiteindelijk tot de ernstige verstoring van de hartslag? Met de resultaten valt hopelijk beter in te schatten welke groepen mensen veel risico lopen. Want dan kunnen artsen gerichte maatregelen treffen, bijvoorbeeld met medicijnen of een pacemaker, en zo levens redden. 

Dement door hart- en vaatziekten? 
Wie problemen krijgt met zijn geheugen, zal zich niet direct melden op het spreekuur van de cardioloog. Maar wellicht gebeurt dat in de toekomst wel. Prof. dr. Mat Daemen (AMC Amsterdam) en prof. dr. Mark van Buchem (Leiden UMC) onderzoeken de link tussen hart- en vaatziekten en dementie. De hersenen hebben bloed nodig om goed te functioneren: een hart dat niet krachtig pompt, of vernauwde bloedvaten zijn dus ongunstig voor je brein. Daemen en Van Buchem gaan uitpluizen hoe deze verbanden precies in elkaar steken, en of mensen met dementie mogelijk baat hebben bij geneesmiddelen 

die bijvoorbeeld de bloeddoorstroming verbeteren. 

Genezing zoeken voor ernstige hart-longziekte 
Als de bloeddruk in de longen te hoog is, moet het hart extra hard werken om het bloed naar de longen te pompen. Maar het hart houdt dit niet zo lang vol. Vaak komt de patient hieraan te overlijden, soms al op zeer jonge leeftijd. Prof. dr. Anton Vonk Noordegraaf (VU Amsterdam) en prof. dr. Peter ten Dijke (Leiden UMC) starten een groot onderzoek om meer uit te vinden over de oorzaken van deze hoge bloeddruk in de longen. Dit moet aanknopingspunten opleveren om deze ernstige ziekte te voorkomen of af te remmen. 

Hartklep die levenslang meegaat 
De teams van prof. dr. Frank Baaijens (TU Eindhoven) en prof. dr. Pieter Kappetein (Erasmus MC Rotterdam) gaan een nieuw type hartklep ontwikkelen, dat veel voordelen oplevert voor vooral jonge hartpatienten. De Hartstichting investeert al jaren lang in dit onderwerp. 

Problemen met hartkleppen zijn levensbedreigend, want kleppen zijn nodig om het bloed de goede kant op te leiden in het hart. De huidige kunstkleppen werken behoorlijk goed, maar elke 10 a 15 jaar moeten ze vervangen worden, en die operatie brengt risico's met zich mee. De onderzoeksgroep van Baaijens werkt aan afbreekbaar materiaal in de vorm van een hartklep. Eenmaal in de patient trekt zo'n klep lichaamscellen uit het bloed aan. Hieruit ontstaat een nieuwe, levende hartklep die meegroeit met de patient. Je hoeft dus maar een keer onder het mes.

© Nieuwsbank