Aalternatieven voor proefdieren in onderwijs

De Universiteit Utrecht maakt zich sterk voor het vervangen, verminderen en verfijnen van de dierproeven die nodig zijn voor onderzoek en onderwijs. Afgelopen periode zijn op het gebied van vervanging van dierproeven twee nieuwe successen geboekt. Huisdiereigenaren hebben via het Dierendonorcodicil, ontwikkeld in samenwerking met Proefdiervrij, afgelopen jaar ruim 300 overleden dieren beschikbaar gesteld voor gebruik in het onderwijs aan studenten Diergeneeskunde. Ook neemt de faculteit drie nieuwe ‘modelkoeien’ in gebruik waarop studenten kunnen oefenen, in plaats van op echte koeien.

Anton Pijpers, decaan van de faculteit Diergeneeskunde: ‘Bij de opleiding Diergeneeskunde is contact en het oefenen met echte dieren essentieel. Maar we zoeken altijd actief naar mogelijkheden om het gebruik van dieren te minimaliseren en via alternatieven onze studenten kennis en vaardigheden op te laten doen. Het Dierdonorcodicil en de nieuwe modelkoeien zijn daar een goed voorbeeld van.”

Dierendonorcodicil zorgt voor vervanging én variatie

Om later als dierenarts dieren beter te kunnen maken, moet een student tijdens de studie diergeneeskunde veel kennis opdoen over anatomie en fysiologie. “En dan niet van maar één dier, maar van allerlei soorten, maten en leeftijden”, vertelt Claudia Wolschrijn, universitair hoofddocent Anatomie. “Dankzij het Dierdonorcodicil krijgen we die gewenste variatie aan dierensoorten beschikbaar voor ons onderwijs. Wij waarderen het dus enorm dat eigenaren hun geliefde huisdier na overlijden aan ons ter beschikking wil stellen. Elke overleden dier helpt een student te leren een ander dier te genezen.”

Voelen bij nepkoeien

Met de start van het nieuwe collegejaar heeft de faculteit Diergeneeskunde drie nieuwe modelkoeien in gebruik genomen. Wolschrijn: “De oude modelkoe, waar wij studenten leren hoe ze een koe moeten ‘opvoelen’ was versleten. Met een subsidie van ZonMW in het kader van het programma ‘Dierproeven begrensd’ hebben we drie nieuwe koeien kunnen maken. Het zijn modellen van de achterkant van een koe, inclusief de ingewanden gemaakt van plastic en rubber. Doordat we studenten eerst kunnen laten oefenen op deze modellen, hoeven we echte koeien veel minder belasten."

Vervangen, verminderen, verfijnen

Bij de Universiteit Utrecht en het Universitair Medisch Centrum Utrecht wordt veterinair en medisch-biologisch onderzoek uitgevoerd. Naast experimenten op basis van cel- en weefselkweektechnieken, computersimulaties en menselijke vrijwilligers, worden ook dierexperimenten uitgevoerd. Dierexperimenten helpen ons in belangrijke mate om kennis te ontwikkelen over hoe mensen (en dieren) functioneren, en dragen sterk bij aan de preventie, diagnose en behandeling van ziekten. Op zeer beperkte schaal worden proefdieren ook ingezet voor het onderwijs aan studenten en de training van medisch specialisten, onderzoekers en biotechnici. Indien er dierproeven worden uitgevoerd, gebeurt dit op een verantwoorde manier. Dat betekent vooral dat er zoveel mogelijk gestreefd wordt naar vervanging, vermindering en verfijning, de zogenaamde 3 V’s van dierexperimenten.

Meer informatie: www.uu.nl/dierproeven