Herdenken Indische en Molukers in Nederland

Op 31 augustus, 1 en 2 september vindt in de vechtsebanen, mississippidreef 151 te Utrecht een bijzonder evenement plaats.

Het is 60 jaar geleden dat er vanuit de voormalige kolonie Nederlands –Indië repatrianten aan kwamen in Nederland. Het was een gevolg van de politieke situatie In die tijd, waarin vele voormalige Nederlandse Burgers overzee en soldaten bevrijd Indonesië moesten ontvluchten met achterlating van huis en haard en bezittingen.

De tweede wereld oorlog had voor de kolonie gebieden in Azië grote en tragische gevolgen gehad. Eerst waren het de japanners die Indië binnenvielen en er vijf jaar lang een wreed en onmenselijk regiem als bezettingsmacht hielden, vervolgens de Indonesische vrijheid strijd voor een onafhankelijk Indonesië na 300 jaar kolonialisering.

De vijf jaar lange Japanse bezetting was niet te vergelijken met de Duitse bezettingsmacht in Nederland. De Duitsers waren erop uit om de joden uit te roeien, maar de autochtone bevolking werd min of meer behandeld als onderdanen van het rijk, mits men er niet tegen in verszet ging. Na vijf jaren was de bevrijding er en kon Nederland met de opbouw beginnen.

In Indonesië, waren de voormalige Nederlandse onderdanen, waaronder Europeanen, de Indische Nederlander, ontstaan uit een mix van de Blanke overheersers en de autochtone bevolking, en de Ambonezen, nu genoemd Molukkers die de trouwste soldaten waren van koningin Wilhelmina, verwikkeld in een oorlog met Japan die na enkele dagen met de overgave beëindigd was.

De jarenlange bezetting door de japanners was er een van terreur en vernedering. De Japanse cultuur eist onderdanigheid met de voor de toenmalige burgers onbekende gedrags codes. Zo was je als overwonnene verplicht te buigen voor iedere Japanse soldaat en de strafmaatregelen als men daartegen zondigde was wreed en onmenselijk. Toenmalige Japanse cultuur veracht verslagen vijanden.

In de concentratiekampen verloren vele burgers van de kolonie hun leven onder onmenselijke omstandigheden, verhongering, terreur en mishandelingen.

Na de bevrijding in 1945 bij de capitulatie van Japan, namen de Indonesiërs de kans om zich te ontdoen van de 300 jaar bestaande kolonialisering en de tijd voor de overlevenden van de verschrikkingen door de Japanse bezetting, begon met de vele overvallen in de gebieden waar de voormalige burgers zaten. Er werden vele slachtoffers gedood door bamboesperen en kapmessen.

Een voorbeeld: Een gezin wat de Japanse bezetting had overleefd werd op een rij achter elkaar gezet en vervolgens gespietst met een lang bamboe speer als een saté. Anderen vonden de dood door kapmessen waar men van onderen naar boven in mootjes werden gehakt, hele gezinnen kinderen, vrouwen en mannen voor zover die er waren.

Er vielen duizenden doden onder de Europeanen, Nederlands Indische mensen en voormalige Molukse soldaten.

Tot op heden ten dage zijn geen overgebleven resten van velen niet gevonden.

De vlucht van velen naar Nederland was er een waar alle bezittingen werden achtergelaten en men kwam geheel berooid in ons land aan. Ondanks dat men de voormalige Nederlandse burgerstatus had is tot op heden ten dage geen schadeloosstelling uitgekeerd, iets wat andere landen wel deden voor hun burgers in en buiten de kolonies.

De voormalige Molukse soldaten die trouw waren aan Koningin Wilhelmina werd zelfstandigheid beloofd voor hun land Ambon. Zij kwamen als soldaten hier in Nederland en werden in kampen ondergebracht, als tijdelijk verblijf. Zij zouden immers terug gaan naar een bevrijd Ambon wat Nederland zo plechtig had beloofd. De geschiedenis kennen velen niet, maar de belofte werd tot groot verdriet en onbegrip niet nagekomen, tot nu toe niet.

Om aandacht te vragen voor deze gebeurtenissen en steun, maar bovendien ook als voorlichting aan de Nederlandse burgers die het nooit in de geschiedenis boekjes hadden gelezen en daaruit geleerd, wordt nu het feit herdacht van de toenmalige repatriëring van de Burgers en soldaten uit de kolonie zonder wiens steun en trouw Nederland nimmer in staat zou zijn geweest om de 300 jarige bezetting te handhaven.

Het is een groots opgezet evenement met Life muziek, dansgroepen, en eetgelegenheden waar men kennis kan maken met de Indische en Molukse cultuur, voor zover dat nog niet bekend is.

Het is ook een verbroederings evenement voor iedere voormalige burger uit de kolonie maar ook voor iedere Nederlander, autochtoon of allochtoon.

Het evenement staat in het teken van die verbroedering en de ambiance is tropisch, het is een tropische avondmarkt zoals dat toentertijd in de ex-kolonie bestond.

60 jaar repatrianten uit Nederlands-Indië, een herdenking waard.

Albert van Prehn (ICM Moderator) 10 AUGUSTUS 2012.