Familieonderzoek voor iedereen

Steeds meer mensen vragen zich af waar zij vandaan komen of welke betekenis hun familienaam heeft. Waar en hoe voorouders leefden, werkten en woonden. Tienduizenden Nederlanders onderzoeken hun familiegeschiedenis. Voor beginners zijn er altijd vragen zoals ‘Hoe start ik een onderzoek?’ en ‘Welke computerprogramma’s kan ik daarbij gebruiken?’ De meer gevorderden hebben vaak een steuntje in de rug nodig bij een vastgelopen onderzoek.

De Interessegroep Genealogie van de uit ruim 60 duizend leden bestaande Hobby Computer Club organiseert op zaterdag 8 oktober a.s. in samenwerking met het Stadsarchief Amsterdam voor de 11e keer haar landelijke Genealogiedag. Dit jaar staat de dag in het teken van migratie, de trek van mensen binnen een land of van het ene land naar het andere. Voor iedereen met vragen over welk programma of hoe te starten is deze dag een uitkomst. Samen met het Stadsarchief wordt een uitgebreid programma geboden waarin alle onderwerpen aan bod komen die met stamboomonderzoek of familieonderzoek te maken hebben.

Volgens Cees Heystek, voorzitter van HCC!genealogie is bijna iedereen die met stamboomonderzoek of familiegeschiedenis als hobby begint, binnen korte tijd een verslaving rijker. “Kortom, een fantastische hobby”, zegt hij. “Een boeiende maar wel een tijdrovende hobby die steeds meer wordt beoefend. Wie wil er eigenlijk niet weten wie zijn of haar voorouders waren, waar ze vandaan kwamen en wat ze deden? Nieuwsgierig is de mens nu eenmaal altijd naar zijn afkomst geweest, ook in vroegere eeuwen”, aldus Heystek.

Hoe start ik een onderzoek?
Vóór het internettijdperk moest men archieven fysiek bezoeken om daar op zoek te gaan naar documenten die van belang zijn om meer van een familie te weten te komen. Nu steeds meer archieven op internet publiceren, vaak zelfs scans van die stukken op hun website tonen en indexen hebben die vrijelijk te doorzoeken zijn op bijvoorbeeld een familienaam is het vandaag de dag wel wat makkelijker geworden.
Iemand die met deze hobby wil beginnen doet er goed aan eerst eens bij ouders, grootouders en andere familieleden te rade te gaan, om op die manier nog gemakkelijk terug te vinden informatie over die ouders, grootouders, overgrootouders, etc. te achterhalen. Trouwboekjes, overlijdens-, geboorte- en trouwkaarten zijn uitstekende bronnen. Al dit soort documenten zijn van belang om een eerste aanzet tot een stamboom te geven. Als men daarna nog verder wilt gaan, wordt het -al dan niet via internet- een zoektocht in de archieven.

Nader advies
Wie op zaterdag 8 oktober a.s. in de Vijzelstraat het Stadsarchief van Amsterdam bezoekt kan in ieder geval rekenen op een rijk programma met een informatiemarkt, lezingen, rondleidingen, demonstraties, regionale verenigingen en deskundige medewerkers die bezoekers graag te woord staan en hen verder op weg helpen met hoe een onderzoek aan te pakken. Producenten van de bekendste genealogische computerprogramma’s zullen aanwezig zijn. Het archief maakt van deze gelegenheid gebruik door zich te presenteren met hun bijzondere archiefstukken. Verder is er een Helpdesk aanwezig die bemand zal worden door medewerkers van het archief.

Lezingen
Op de Genealogiedag wordt een tweetal lezingen met als thema Migratie gegeven.
Rob J.M. Tausk geeft een lezing met als titel ‘Een studie naar mijn reislustige Europese voorouders’. Bij zijn zoektocht naar overgrootmoeder, Aloisia Barbara Weiss (1848-1916), stuitte hij op haar Weense geboorte- en doopregistratie met alleen de naam van haar moeder. Binnen de familie werd er weinig over haar gesproken, alleen dat Aloisia’s vader ene Graaf Wilhelm Albrecht von Neipperg (1819-1895) zou zijn geweest. Hij was een zoon van Graaf Adam Adalbert von Neipperg en Marie Louise, aartshertogin van Oostenrijk. Een buitenechtelijk kind dus. Maar er bestond een ongeschreven wet voor ethische normen waarin werd bepaald dat de vader verplichtingen had tegenover zijn buitenechtelijke kind. Zoals het zorgen voor een goede opvoeding en opleiding, dochters kregen een bruidsschat in overeenstemming met zijn financiële en maatschappelijke status, en dat was nogal wat voor Wilhelm, die op slot Schönbrunn in Wenen leefde. Een voorwaarde voor de verplichtingen was, dat het kind en de zedeloze/overspelige moeder de naam van de vader geheim zouden houden. Belangrijk was ook dat de hoge adel uitgezonderd was van de verplichtingen. Klassenjustitie zouden we vandaag de dag zeggen.

Harmen Snel, genealoog en medewerker van het Stadsarchief Amsterdam, bij het publiek bekend van zijn optredens in het succesvolle TV-programma ‘Verborgen Verleden’ zal een presentatie verzorgen met als titel: ‘Migratie naar Amsterdam door de eeuwen heen.’ De stad heeft altijd een grote aantrekkingskracht gehad op migranten uit binnen- en buitenland. Hij zal de groepen belichten die vanaf het midden van de 16e eeuw naar Amsterdam kwamen, redenen: vaak werkgelegenheid en vrijheid van godsdienst. Welke invloed hadden deze nieuwe inwoners op de economie en de samenleving? Harmen Snel is ervaren onderzoeker en kent als geen ander de groepen die van oudsher het gezicht van de vrijgevochten stad bepaalden: de Joden uit Spanje en Portugal, de Hugenoten uit Frankrijk, de protestanten uit Vlaanderen en Brabant, de zeelui uit Scandinavië, maar ook de Italiaanse schoorsteenvegers, Duitse bakkers enz.

Over HCC!genealogie
Na de oprichting van de HCC gingen steeds meer leden van de vereniging de computer voor hun hobby genealogie gebruiken. Op 13 december 1986 richtte een aantal amateur-genealogen de HCC Genealogie Gebruikersgroep op. Zij stelt zich onder andere ten doel het leggen en bevorderen van contacten tussen genealogen die bij hun onderzoek en bij het vastleggen van gegevens een computer en internet gebruiken, het uitwisselen van gegevens en het verstrekken van informatie op genealogisch gebied. Om dit doel te bereiken ontwikkelt de vereniging verschillende activiteiten. Daarnaast beschikt zij over nieuwswebsite www.genealogie.hcc.nl over een tweede site www. stamboom.nl waaraan men in een speciaal formaat zijn stamboom ter publicatie kan aanleveren.