Asbest wereldwijd nog veel gebruikt

ANN - Asbest, in Nederland mag het sinds 1993 niet meer gebruikt of verkocht worden. In de EU geldt sinds 2005 een verbod en in veel landen buiten de EU is het gebruik eveneens verboden of, zoals in de VS, sterk gereguleerd. Maar wereldwijd floreert de handel in asbest. In arme landen geldt het als een goedkoop, stevig en veelzijdig bouwmateriaal. Een vorm van ontwikkelingshulp, zo beweren lobbyisten.

Witte asbest

In India, de grootste asbestimporteur ter wereld, werken zo'n 300.000 mensen in de asbestindustrie. De omzet bedraagt zo'n anderhalf miljard euro per jaar. Het spul redt levens. De armste mensen ter wereld kunnen er daken, muren en leidingen mee aanleggen. En de gevaren? Die worden volgens de vertegenwoordigers van de asbestindustrie zwaar overdreven. Het slechte imago zou veroorzaakt zijn doordat asbest in het westen onverantwoord gebruikt is. Bovendien zou de meest gebruikte soort, witte asbest, veilig zijn. Ze verwijzen naar een richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waarin het gecontroleerd gebruik van witte asbest wordt beschreven. Wat de lobbyisten gemakshalve niet vertellen, is dat in 2007 een nieuw advies werd uitgevaardigd waarin een verbod op alle gebruik van asbest wordt bepleit.

Eerlijk is eerlijk: er zit in het verhaal van de lobbyisten een kleine kern van waarheid. De gevaren van asbest zijn reëel, maar worden de laatste tijd wel vaak overdreven. Asbestvezels zijn kankerverwekkend wanneer ze in hoge concentraties worden ingeademd. Maar asbest dat is verwerkt in een gebouw levert zelden problemen op. Als bij renovatie of sloop de asbest door specialisten verwijderd wordt, dan blijft de concentratie vezels in de lucht laag genoeg om voor omwonenden geen gevaar te vormen. Toch raadt de WHO het gebruik van asbest niet voor niks af. Er zijn veel studies die bevestigen dat witte asbest op termijn even gevaarlijk is als andere soorten asbest. Elk gebouw dat asbest bevat, moet ooit weer worden gesloopt. Bovendien wordt asbest in arme landen nog steeds vaak op onveilige wijze gebruikt, en levert de productie van asbest gevaar op voor omwonenden.

Protest

Dat laatste begint ook in India door te dringen. In het boerendorpje Viashali, in de deelstaat Bihar ontstond in 2012 verzet tegen de bouw van een asbestfabriek. Uit een schoolboek van hun kinderen waren de bewoners iets over asbest aan de weet gekomen. Toen de regering toch een vergunning voor de fabriek afgaf werd de nog in aanbouw zijnde fabriek bij een uit de hand gelopen protest vernield. Het leidde tot meer aandacht, en protesten elders. Maar vooral analfabeten zijn zich vaak nog niet bewust van de risico's. En daar verdient de asbestindustrie geld aan.

Bart Oldenhof - ANN