Veelgestelde vragen over de milieuzone

De gemeenteraad beslist binnenkort over het uitbreiden van de milieuzone in Utrecht. Een milieuzone draagt bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit in de stad. Toch roept het ook bij veel inwoners vragen op. Daarom heeft D66 een overzicht gemaakt van de belangrijkste vragen die voorbij komen. Mocht uw vraag over de milieuzones hierdoor nog niet goed beantwoord worden, dan kunt u contact opnemen met D66-raadslid Bram Fokke (b.fokke@utrecht.nl), woordvoerder Verkeer.

Wat is het voorstel van de gemeente?

De gemeente wil een milieuzone voor personenauto's instellen. Dat betekent dat benzinevoertuigen met emissiestandaard Euro 0 en dieselvoertuigen met emissiestandaard Euro 3 of slechter niet meer binnen de milieuzone worden toegelaten. De emissiestandaarden zijn normen die we in Europees verband hebben afgesproken. Door deze normen te hanteren, kan een deel van het wagenpark in Utrecht niet meer in de milieuzone terecht. In het voorstel van het college beslaat de milieuzone de binnenstad en het stationsgebied.

Wat is het voorstel van D66?

D66 stelt voor om alleen dieselauto's met emissiestandaard Euro 2 of slechter te weren, omdat dit de meest vervuilende auto's zijn. Voor deze auto's wil D66 de milieuzone dan wel uitbreiden naar een groter gebied, zodat niet alleen de binnenstad en het stationsgebied hieronder komen te vallen,maar het hele gebied binnen de binnenring van de stad. De gezondheidsschade wordt namelijk vooral veroorzaakt door oude dieselauto's en de knelpunten liggen niet alleen in de binnenstad, maar vooral ook in de wijken rondom de binnenstad. Daarom is het voorstel van D66 eerlijker en effectiever.

Wat is het probleem?

Op veel plekken in Utrecht is de luchtkwaliteit slecht. Dat is vervelend om twee redenen: het ergste is dat slechte luchtkwaliteit zorgt voor allerlei gezondheidsklachten. Daarnaast moet de gemeente in 2015 voldoen aan Europese luchtkwaliteitsnormen. Als de gemeente dat niet doet, dan kan de Raad van State een streep halen door allerlei bouwplannen.

Gezondheid

Slechte luchtkwaliteit zorgt voor gezondheidsklachten.

. De GGD heeft becijferd dat jaarlijks zo'n 300 Utrechters gemiddeld 10 levensjaren verliezen door klachten gerelateerd aan slechte luchtkwaliteit.

. In Utrecht zijn er zo'n 6.500 mensen met COPD. Dat is een verzamelnaam voor allerlei aandoeningen aan de luchtwegen.

. Kinderen die opgroeien langs een drukke weg hebben een 3x zo hoge kans op astma.

. Deze klachten worden vooral veroorzaakt door (ultra-)fijnstof en roet.

. De GGD heeft becijferd dat de totale gezondheidsschade voor Utrecht zo'n 80 miljoen euro per jaar is.

De relatie tussen roet en gezondheidsklachten wordt gestaafd door tal van onderzoeken.

Europese normen

Iedere gemeente moet voldoen aan Europese luchtkwaliteitsnormen. Sterker nog, dat moesten we eigenlijk al jaren geleden. Omdat dat destijds niet lukte heeft Nederland uitstel gekregen. Onder de voorwaarde dat de overheid zich hard zou maken om de luchtkwaliteit te verbeteren hoefden Nederlandse gemeenten pas in 2015 aan de normen te voldoen. Inmiddels is het bijna zo ver. Het lijkt er nu op dat we niet op alle plekken in de stad aan die normen gaan voldoen. Daarom heeft de raad om aanvullende maatregelen gevraagd.

Als de gemeente niet voldoet aan de normen dan zorgt dat voor twee problemen:

. De Europese commissie kan ons een boete opleggen.

. Bewoners kunnen de rechter verzoeken om bouwprojecten op te schorten totdat er wel aan de normen wordt voldaan. Dat betekent dat projecten zoals de aanleg van de Uithoflijn, het terugbrengen van de Catharijnesingel en de renovatie van het station stil kunnen komen te liggen.

Is een milieuzone wel een effectieve oplossing?

In Duitsland is er veel ervaring met milieuzones. Daar blijkt dat milieuzones vooral zorgen voor een afname van het voor de gezondheid schadelijke roet langs drukke wegen. Uit de ervaringen blijkt dat - wil zo'n milieuzone effectief zijn - de zone groot genoeg moet zijn en vooral de oude dieselvoertuigen geweerd moeten worden. Daarom bepleit D66 een milieuzone die kleiner is qua categorie en groter qua omvang.

Bronnen

Achtergrondniveau

Een deel van de vervuiling in en om Utrecht komt niet uit Utrecht zelf maar van bijvoorbeeld snelwegen, elektriciteitscentrales en veeteelt. Overigens wordt 70% van de vervuiling veroorzaakt door het verkeer. De achtergrondconcentratie is hoger dan eerder verwacht omdat het rijk toch geen kilometerheffing heeft ingevoerd en wel de maximumsnelheid op snelwegen naar 130km/u heeft verhoogd.

Hoe zit het met zeezout?

Ook de zee stoot fijnstof uit in de vorm van zeezout. Dat wordt gecorrigeerd in de berekeningen. De overschrijdingen in Utrecht komen niet omdat de Noordzee 50km verderop ligt. Overigens gaat het om een geringe bijdrage.

Binnenvaart heeft toch ook een forse invloed op de luchtkwaliteit?

Ook de binnenvaart levert een bijdrage aan de vieze lucht, vooral omdat de schepen vaak nog relatief oude - en dus vervuilende - dieselmotoren hebben. Hier kan de gemeente niets aan doen. Wel wordt er gezorgd voor walstroomvoorzieningen zodat aanleggende binnenvaartschepen hun motor niet hoeven laten draaien om stroom op te wekken.

Alternatieve oplossingen

Waarom worden de bussen niet schoner gemaakt?

Dat gebeurt ook. Al aan het eind van dit jaar wordt het meest vervuilende deel van de bussen (ruim 60%) vervangen door bussen met een gesloten roetfilter en de milieuvriendelijke emissiestandaard Euro 6. De rest wordt in 2018 vervangen. Deze bussen kunnen niet eerder vervangen worden vanwege een lease-contract. De wethouder heeft D66 wel toegezegd met BRU in overleg te gaan om deze oudere bussen te weren van de knelpunten.

Waarom wordt er niet geinvesteerd in elektrisch vervoer?

Dat gebeurt ook. Utrecht kent het Actieplan Elektrisch Vervoer.

Waarom wordt er geen milieuzone ingesteld voor vrachtauto's?

Dat gebeurt ook. Dat is in Utrecht zelfs al het geval sinds 2007.

Bomen kunnen de lucht schoon maken. Waarom worden er niet gewoon extra bomen geplant?

Bomen kunnen CO2 uit de lucht halen. Voor fijnstof hebben bomen juist een nadelig effect omdat ze verhinderen dat de fijnstof verwaait. Het omhakken van bomen zou op sommige knelpunten kunnen helpen om de normen te halen maar daar is D66 geen voorstander van.

Waarom wordt er geen beprijzing ingevoerd?

Beprijzing of kilometerheffing zou potentieel een zeer effectieve maatregel kunnen zijn, mits de beprijzing zorgt voor een afname van het aantal vieze auto's in de stad. Het meest effectief zou een landelijk systeem van beprijzing zijn, maar ook een lokale uitwerking is dankbaar. D66 is daar voorstander van, maar helaas heeft iedere poging daartoe tot nu toe geen meerderheid weten te halen.

Randvoorwaarden

Wat gebeurt er met oldtimers?

Hierbij moet het onderscheid gemaakt worden tussen goed onderhouden hobby-oldtimers die jaarlijks weinig kilometers maken en oude auto's die vanwege belastingvoordeel worden geimporteerd. Voor `echte' oldtimers wordt er gewerkt aan een landelijke regeling die aansluit bij de landelijke belastingmaatregel. Dit gebeurt in samenwerking met oldtimerfederatie FEHAC.

Wat gebeurt er met auto's die niet aan eisen van de milieuzone voldoen?

Deze auto's mogen niet meer in de milieuzone komen. Bestuurders die dat wel doen riskeren een boete. De precieze hoogte is nog niet bekend, maar voor de huidige milieuzone bedraagt deze EUR220 voor vrachtverkeer. Daarnaast komen auto's die niet aan de eisen voldoen niet meer in aanmerking voor
een parkeervergunning. De uitgifte van parkeervergunningen voor deze auto's stopt al in 2013.

En hoe zit het met de bewoners buiten de milieuzone?

Iedere inwoner van Utrecht die zijn auto vervangt door een schonere auto komt in aanmerking voor een vervangingspremie.

Handhaving

Hoe wordt de milieuzone gehandhaafd?

Handhaving gebeurt met camera's en scanauto's. De kentekens worden niet opgeslagen.

Voor wie geldt de milieuzone?

De milieuzone geldt voor alle auto's, zowel uit Nederland als uit het buitenland.

Bron: Nieuwsbank