Ijskappen Canada zullen steeds sneller smelten

De ijskappen van Canada zullen de komende eeuwen steeds sneller afsmelten. Aan het einde van deze eeuw kan al 20% van het ijs verdwenen zijn. Dat zou een extra zeespiegelstijging van 3,5 cm betekenen. Dit blijkt uit onderzoek van meteorologen van de Universiteit Utrecht in samenwerking met het KNMI en Amerikaanse collega’s. De resultaten zijn deze week gepubliceerd in Geophysical Research Letters.

De onderzoekers ontwikkelden een klimaatmodel voor de Noord-Canadese eilandengroep waarmee ze het smelten en aangroeien van de ijskappen kunnen simuleren. Het model bleek de gemeten waarden over de afgelopen tien jaar goed te voorspellen. Vervolgens gebruikten zij het model om te bepalen welk effect de opwarming van de aarde op de Canadese ijskappen zal hebben.

Onomkeerbaar
Het allerbelangrijkste wat dit onderzoek laat zien is dat het afsmelten van de ijskappen onomkeerbaar is, stelt meteoroloog en eerste auteur dr. Jan Lenaerts (Universiteit Utrecht). ‘Ook als we ervan uitgaan dat het met de opwarming van de aarde wel meevalt, is een forse afname van het ijs zeer waarschijnlijk. De kans dat het ijs weer aangroeit, is uiterst klein.’

Zelfversterkend effect
Belangrijke oorzaak van die onomkeerbaarheid is dat het smelten van de sneeuw op de toendra en het zee-ijs rond de ijskappen de opwarming in de regio verder versterkt. De sneeuw en het zee-ijs reflecteren veel zonlicht. Als die verdwijnen, wordt een groot deel van het zonlicht geabsorbeerd door het land en de zee en stijgt de temperatuur ter plekke significant.

Zo is in het scenario waarbij aan het einde van deze eeuw 20% van de Canadese ijskappen verdwenen is, de mondiaal gemiddelde temperatuurstijging 3 graden. Rond de Canadese ijskappen is dit dan echter 8 graden. Dit scenario is niet extreem, benadrukt Lenaerts.

Zeespiegelstijging
De Canadese ijskappen vormen na Groenland en Antarctica het grootste ijsvolume ter wereld. Als deze ijskappen volledig afsmelten, stijgt de zeespiegel wereldwijd gemiddeld met 20 centimeter. Sinds 2000 is de temperatuur in dit gebied met 1 tot 2 graden gestegen en is al een forse afname van het ijsvolume waargenomen.

Als aan het einde van deze eeuw een kwart van de ijskappen gesmolten zou zijn, levert dat een extra zeespiegelstijging van 3,5 cm op. Extra, want ook het ijs op Groenland en Antarctica smelt af. ‘De meeste aandacht gaat – terecht - uit naar Groenland en Antarctica, omdat dit de grootste ijsvolumes zijn. Wij laten nu echter zien dat de Canadese ijskappen zeker meegenomen moeten worden in de voorspellingen’, aldus co-auteur prof.dr. Michiel van den Broeke van de Universiteit Utrecht.

Publicatie
Irreversible mass loss of Canadian Arctic Archipelago glaciers

Jan T. M. Lenaerts^*, Jan H. van Angelen^*, Michiel R. van den Broeke^*, Alex S. Gardner, Bert Wouters, Erik van Meijgaard

Geophysical Research Letters, DOI: 10.1002/grl.50214

^*Onderzoekers van het Instituut voor Marien en Atmosferisch Onderzoek (IMAU) van de Universiteit Utrecht.

Dit onderzoek is mede gefinancierd door Ice2Sea, een onderzoeksprogramma van Europese Unie. Doel van Ice2Sea is meer inzicht te krijgen in de zeespiegelstijging als gevolg van het afsmelten van ijs.