Verborgen zilver van De Haar

Kasteel de Haar Utrecht presenteert van 7 februari tot en met 12 mei 2013 het familiezilver te bekijken in de tentoonstelling ´Verborgen zilver van De Haar´ 

Haarzuilens, 20130124 -- Kasteel de Haar Utrecht kreeg in november 2012 de kunstcollectie van de familie van Zuylen van Nijevelt van de Haar in eigendom. Als kasteel behorend tot de internationale top van historische buitenhuizen, presenteert De Haar voor het eerst sinds 100 jaar een hoogtepunt uit de aangekochte collectie. Van 7 februari tot en met 12 mei 2013 is het familiezilver te bekijken in de tentoonstelling ´Verborgen zilver van De Haar´. Toppunt is het door de befaamde architect Pierre Cuypers ontworpen zilveren bestek dat honderden afzonderlijke items telt. De officiële opening wordt verricht door Burgemeester Wolfsen van Utrecht op woensdag 6 februari. 

Officiële opening 
Burgemeester Wolfsen van Utrecht zal op woensdag 6 februari de tentoonstelling officieel openen in aanwezigheid van personen en families met ‘Zilveren’ achternamen. Kasteel de Haar biedt een besloten groep met ‘Zilveren gasten’ de exclusieve primeur om als eersten de tentoonstelling´Verborgen zilver van De Haar´ te bewonderen.  

Verborgen zilver van De Haar 
Ruim een eeuw bestaat de traditie dat Kasteel de Haar één maand per jaar, september, wordt bewoond door familie van Zuylen van Nijevelt van de Haar. Het fêteren van vooraanstaande (internationale) gasten vormde het middelpunt van deze traditie, met extravagante diners en uitmuntend gastheerschap door de baron en de barones. Een half jaar van te voren begon personeel met de voorbereidingen. Alleen al voor het poetsen van al het zilver had het personeel 250 uur nodig. 

Vroeger voor de jetset, na 100 jaar voor iedereen 
Het familiezilver lag het gehele jaar achter slot en grendel op verborgen plekken verspreid door het kasteel en werd uitsluitend ter gelegenheid van de septembertraditie tevoorschijn gehaald. Met de aankoop van de kunstcollectie afgelopen november, is het voor Kasteel de Haar Utrecht voor het eerst in 100 jaar mogelijk om deze verborgen schatten aan het publiek te presenteren. Van 7 februari tot en met 12 mei 2013 krijgen bezoekers eenmalig de kans het familiezilver te bekijken in de tentoonstelling ´Verborgen zilver van De Haar´. 

Monumentaal toppunt in de tentoonstelling is het door architect Pierre Cuypers (bekend van ontwerp Rijksmuseum, Centraal Station Amsterdam, Kasteel De Haar en vele kerken) ontworpen zilveren bestek dat honderden afzonderlijke items telt en tientallen toepassingen, wat ook in die tijd buitengewoon zeldzaam was en slechts in koninklijke kringen voorkwam. Het eetzilver is ontworpen in neogotische stijl, volgens Cuypers de enige ‘waere en waerachtige’ stijl, en daarmee passend bij het kasteel en de tuinen als gesamtkunstwerk. De kwaliteit en de uitvoering van het eetgerei is voortreffelijk, met een hoofdrol voor heraldiek, opengewerkte steelbekroningen en gegraveerde visblaasmotieven. De baron was van mening dat er in Nederland geen edelsmeden waren die werk op dit niveau konden leveren en liet daarom het gerenommeerde Parijse Maison Cardeilhac het bestek vervaardigen. Er zijn uiteraard dinermessen, -vorken en –lepels in alle soorten en maten, maar ook gemberbestek, suikerstrooiers, vistrancheerbestek, een croquetschep, druivenschaartjes, aspergescheppen, pasteischepjes, olijvenlepels en nog veel meer. 

Tot de zilvercollectie behoren ook stukken die van de familie De Rothschild afkomstig zijn. Dat is opmerkelijk omdat de Joodse barones Hélène de Rothschild onterfd werd op het moment dat zij de Katholieke baron Van Zuylen huwde in 1887. Er zijn dienschalen en cloches, een surtout de table voorzien van geappliceerd verguld Rothschildwapen en met uitzonderlijk grote afmetingen, onmiskenbaar gemaakt voor een Rothschildpaleis.  

Weelde van weleer in tijden van recessie 
De tentoonstelling ´Verborgen zilver van De Haar´ dompelt bezoekers onder in de context van de weelde van weleer. Nu in tijden van recessie menigeen de hand op de knip moet houden, waant men zich in het kasteel in een kosmopolitische luxe. De tentoonstelling geeft tevens antwoord op vragen over de rol en functie van het familiezilver en de daarbij behorende gebruiken en etiquette. Waarom is het ongepast om ´Eet smakelijk´ te zeggen? Waarom hield de baron society rubrieken in de krant nauwgezet bij in zijn ´invitationsbook´ voor het samenstellen van de gastenlijst? Hoeveel personeel was er eigenlijk en welke functies hadden zij? Welke gasten volgden koningin Emma op 9 juli 1901 in het op maat gemaakte gastenboek? Hoe zat de tafelschikking in elkaar en waarom was dat zo? Was het bestek prettig in het gebruik? Hoe voorkwam Roger Moore gezichtsverlies toen hij een hele kip aan zijn vergulde vork had hangen? 

Met inzicht in de welgemanierdheid en de etiquette die op Kasteel de Haar Utrecht in usance waren, zou anno 2013 wellicht veel ergernis en commotie over een gebrek aan goed opgevoed en respectvol gedrag voorkomen kunnen worden.   

Bezoekersinformatie 
De tentoonstelling ´Verborgen zilver van De Haar´ is onderdeel  van de bestaande kasteelrondleiding ‘Wat een Weelde’.  
De tentoonstelling is te zien van 7 februari t/m 12 mei 2013. 
Voor actuele informatie, openingstijden,  tarieven en reserveren: www.kasteeldehaar.nl 

De aankoop van de kunstcollectie en het familiezilver is mede mogelijk gemaakt door: 
Vereniging Rembrandt/Nationaal Fonds Kunstbezit, Gemeente Utrecht, Provincie Utrecht, 
BankGiro Loterij, Mondriaanfonds, VSB Fonds, SNS Reaal Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, 
KF Heinfonds, MAOC Gravin van Bylandt Stichting, Eigen bijdrage Stichting Kasteel de Haar

© Nieuwsbank