Oorlogs treinen bij gewapende conflicten

Tentoonstelling ‘Sporen naar het front’ gaat over de rol van de trein in oorlogstijd

In het kader van 300 jaar Vrede van Utrecht organiseert Het Spoorwegmuseum in 2013 de tentoonstelling ‘Sporen naar het front’. De tentoonstelling laat zien welke invloed de spoorwegen hadden op de manier van oorlogsvoeren en hoe de verschillende treinen werden ingezet bij gewapende conflicten. De expositie omvat een groot aantal internationale bruiklenen, waaronder enkele oorlogslocomotieven, leger- en pantsertreinen. De tentoonstelling vindt plaats van 27 maart 2013 tot 1 september 2013. 

Revolutie in oorlogsvoering
Over de rol die de spoorwegen speelden bij de ontwikkeling van steden, economie en mobiliteit is veel geschreven. Dat de spoorwegen ook een revolutie in de oorlogsvoering veroorzaakten, is veel minder bekend. Veldslagen tussen vijandelijke legers konden door de aanvoer van manschappen, wapens en voedsel veel langer duren, zich op meerdere fronten tegelijk afspelen en een grootschaliger karakter krijgen. Aan de hand van een aantal thema’s vertelt ‘Sporen naar het front’ het verhaal over de rol die de trein in oorlogstijd heeft gespeeld, van de Amerikaanse burgeroorlog, de Eerste en Tweede Wereldoorlog tot de Koude Oorlog. De tentoonstelling bestaat uit een groot aantal internationale bruiklenen, waaronder oorlogslocomotieven, legertreinen en materieel uit Engeland (o.a. het Imperial War Museum), Duitsland, Slovenië en Servië. Uit Nederland komen bruiklenen van de Veluwse Stoomtrein Maatschappij (VSM), Stichting NS162, het Genie Museum in Vught en het Ministerie van Defensie. Natuurlijk toont Het Spoorwegmuseum ook haar oorlogsgerelateerde collectie.

300 jaar Vrede van Utrecht
In 2013 is het 300 jaar geleden dat de Vrede van Utrecht werd gesloten. Bij dit vredesverdrag werden de nieuwe machtsverhoudingen binnen Europa vastgelegd. De stad Utrecht viert dit belangrijke moment in de geschiedenis van de diplomatie met  diverse feestelijkheden, culturele manifestaties en tentoonstellingen. Ook Het Spoorwegmuseum is gevraagd na te denken over een tentoonstelling die bij het thema ‘The Art of Making Peace’ aansluit. Dat is op het eerste gezicht lastig, omdat enerzijds de spoorwegen in 1713 nog helemaal niet bestonden en anderzijds het thema niet voor de hand ligt in combinatie met de geschiedenis van de spoorwegen. Het is echter wel goed mogelijk om juist de tegenhanger van vrede te belichten, namelijk de trein in oorlogstijd. Daarom zal Het Spoorwegmuseum in de tentoonstelling ‘Sporen naar het front’ inzichtelijk maken welke invloed de spoorwegen hadden op de manier van de oorlogsvoering in Europa en hoe de trein werd ingezet bij gewapende conflicten.