Onzichtbare vrouw woont stiekem in IKEA

Yanthe van Nek wint Klaas Dijkstra Academieprijs 2016 met installatiekunst

GRONINGEN - Met een kunstwerk over een door haar gecreëerde vrouw die stiekem in de vestiging van IKEA in Groningen woont, heeft Yanthe van Nek de Klaas Dijkstra Academieprijs 2016 gewonnen.

Voor haar installatie, die tot 14 juli te zien is, gebruikt ze de twee verdiepingen van de woonwinkel als een theater waar het verhaal verteld wordt van de jonge gescheiden vrouw Esmé, die bij IKEA woont. Niemand kan haar vinden. Het enige wat ze achterlaat zijn sporen van haar aanwezigheid zoals video's, kleine en grote installaties, weckpotten door de hele winkel heen, een bureau met haar notitieboek, een tafel waar mensen haar een brief kunnen schrijven, haar schommel en haar slaapkamer. Bezoekers kunnen die sporen volgen via een speciaal uitgezette route, die start in haar kamer.
Esmé geeft verder blijk van haar aanwezigheid door de ingerichte kamers van IKEA 'niet kloppend' te maken. Stiekem zet ze wat in de ene kamer hoort in de andere en plaatst overal weckpotten. ,,Normaal kan dat niet bij IKEA, maar de verhaallijn van Esmé zorgt ervoor dat dit voor een week wel kan," legt Van Nek uit.
De eindexamenstudente van de opleiding Autonome Beeldende Kunst aan Kunstacademie Minerva, onderdeel van de Hanzehogeschool, werd door de jury als beste gekozen uit twaalf genomineerden. ,,Dit is een groot en artistiek interessant project dat op allerlei manieren klopt," zegt juryvoorzitter en dean van Minerva Dorothea van der Meulen. ,,Het leidt tot interactie met het publiek, maar ook met de werknemers van IKEA, voor wie Esmé echt gaat leven. Ze hebben zelfs een slaapkamer voor haar ingericht."
Aan de Klaas Dijkstra Academie Prijs, die sinds 2002 wordt uitgereikt, is een geldbedrag van 2500 euro verbonden. Volgens Van der Meulen krijgt de winnares er veel aandacht door. ,,Het winnen van de prijs heeft een grote impact en betekent een soort vliegende start van Yanthe's carrière," zegt ze.

In het magazijn heeft Van Nek speciaal voor haar fictieve personage een installatie gemaakt met als titel 'I made this for Esmé'. ,,Esmé heeft een belangrijke missie: het volmaakte onvolmaakte vinden. Dat is de belofte van dat wat wordt gesuggereerd, maar het niet is, en juist daarom zo idioot aantrekkelijk is. De belofte van een fantasie," vertelt ze. ,,Esmé verzamelt sporen die anderen hebben achtergelaten, zoals bijvoorbeeld gebruikte, platgereden IKEA potloden. Ze beschrijft ze in haar notitieboek en stopt ze daarna in de IKEA-KORKEN weckpot. Esmé heeft toegang tot droomwerelden en andere dimensies in IKEA die niemand anders weet te vinden. Wanneer je de winkel verlaat, moet je het gevoel hebben meegenomen te zijn op een onverwachte reis. Een reis als een spel tussen fantasie en werkelijkheid."
Ze voelde zich een moderne piraat toen ze zich de winkel voor negen dagen mocht toe-eigenen. Van Nek: ,,Het belangrijkste deel van het werk blijft onzichtbaar: de vele gesprekken en dialogen die ik voerde met werknemers over autonomie, regels, grenzen opzoeken en overschrijden, fantasie versus werkelijkheid en het werken bij IKEA. IKEA is mijn privéwereld binnengedrongen en ik de hare. De uiteindelijke tocht zelf was het middel, de verhaallijn het medium. Dat deze vestiging het aandurfde een beginnend kunstenaar zoveel ruimte te geven, vind ik bijzonder. Esmé heeft IKEA zachter gemaakt."

http://www.yanthe.com/