Cijfers en advies CPB negatief voor ouderen

Het Centraal Planbureau (CPB) doet ramingen voor 2016 en 2017 onder de titel 'Onzekere wereld, Nederlandse economie stabiel'. Uit het rapport van het CPB blijkt dat de koopkracht van ouderen in 2017 weer zal dalen. Daarnaast doet het CPB voorstellen voor beleidsveranderingen die veel mensen raken, onder wie senioren: het anders belasten van de eigen woning en het verknopen van pensioen aan koophuis. De samenwerkende ouderenorganisaties vinden dit ongewenst en willen zo snel mogelijk met de verantwoordelijke bewindspersonen om tafel.

Op 7 maart kwam het CPB met zijn kortetermijnraming ('CPB policy Brief|2016/03'). Het ziet er in 2017 voor ouderen niet best uit. Het CPB verwacht voor 2017 een mediane koopkrachtdaling voor 65-plussers van -1,3% en voor uitkeringsgerechtigden van -1%. De werkenden gaan er (opnieuw) op vooruit, en wel met +0,6%.

Kwetsbare groepen blijven achter
De samenwerkende ouderenorganisaties KNVG, NVOG, NOOM, PCOB en Unie KBO, die samen ruim een half miljoen ouderen vertegenwoordigen, zijn bezorgd. De reactie die minister Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) deze week op het CPB-rapport gaf bij RTL-Z was voorspelbaar: "We moeten dit in aanloop naar Prinsjesdag repareren." Vorig jaar zei hij dat ook. Maar het effect is nu al zichtbaar: juist bij kwetsbare groepen senioren blijft de koopkracht in 2017 opnieuw achter. Wachten met reparatie tot Prinsjesdag is te laat, want de effecten zijn nú voelbaar in de portemonnee en het dagelijks leven van ouderen.
De koopkracht van veel senioren gaat al 8 jaar op rij achteruit. Pensioenen worden niet of nauwelijks geïndexeerd. De zorgkosten, eigen bijdragen, eigen risico en premies stijgen, de compensaties en fiscale aftrekmogelijkheden verminderen of verdwijnen. Ouderen maken zich serieus zorgen. Zij vragen meer dan ooit om actie, merken de samenwerkende ouderenorganisaties.

Verregaande plannen ongewenst
Het CPB-rapport bevat daarnaast opmerkelijke stellingen over 'arrangementen die inkomen herverdelen over de levensloop'. Het zijn ideeën over hoe jongeren meer bestedingsruimte kunnen krijgen en ouderen (dus) minder. Het persbericht van het CPB noemt niet de twee meest ingrijpende opties voor veel ouderen. De samenwerkende ouderenorganisaties doen dit wel:
1. Belasten eigen woning in box 3 en afschaffen van de 'Hillenregeling'
2. Minder pensioenopbouw woningbezitters ('verknoping pensioen en eigen woning')

Mochten deze aanbevelingen van het CPB tot overheidsbeleid worden, dan heeft dit nogal wat gevolgen voor huizenbezitters en voor het pensioenstelsel. Het CPB noemt enkele voor- en nadelen, maar gaat volgens de ouderenorganisaties onvoldoende in op de implicaties van de toch forse beleidswijzigingen.

KNVG, NVOG, NOOM, PCOB en Unie KBO vinden deze ideeën riskant gevaarlijk, omdat nog onbekend is wat de effecten zijn op de pensioenen en koopkracht van oudere huizenbezitters. Bovendien wordt het Nederlandse pensioenstelsel ondermijnd door vermindering van de solidariteit.
De ouderenorganisaties KNVG, NVOG, NOOM, PCOB en Unie KBO willen dan ook zo snel mogelijk in gesprek met de verantwoordelijke bewindspersonen over de koopkracht van ouderen en over de implicaties van deze CPB-suggesties.