Pas op voor de UWV fraude-inspecteurs

Iedereen die een (gedeeltelijke) uitkering ontvangt of heeft ontvangen van het UWV kan te maken krijgen met een controle door de afdeling Handhaving. De mensen die bij de afdeling Handhaving werken zijn niet te vertrouwen. Waarheidsvinding interesseert hen niet. Frauderende reïntegratiebedrijven worden niet aangepakt, terwijl onschuldige mensen te maken krijgen met hoge vorderingen. Wees dus alert indien iemand van deze afdeling contact met je opneemt voor een onderzoek. Denk niet: “ik ben onschuldig, dus mij kan niets gebeuren.” De medewerkers Handhaving zullen net zo lang zoeken tot ze iets gevonden hebben om je op te pakken. Daar worden ze immers voor betaald. Bovendien moeten fraudeurs hard aangepakt worden, nietwaar

Cautie

De inspecteurs van het UWV gaan oneerlijk te werk. Ze vertellen je niet wat hun functie is en laten de cautie achterwege. De cautie houdt in dat je wordt gewezen op het recht om te zwijgen en om jezelf niet te incrimineren. Dit recht wordt niet alleen toegepast in het strafrecht, maar ook in het bestuursrecht (Awb 5:10a lid 2.) Als het onderzoek van de inspecteur zich richt op de vraag of je verwijtbaar (opzettelijk) gehandeld hebt, dan geldt het zwijgrecht. Maak daar gebruik van. Als het onderzoek zich richt op de vraag of je recht had of hebt op een uitkering, heb je geen recht om te zwijgen, maar geldt de inlichtingenplicht. Je moet dan meewerken aan het onderzoek. Het schenden van de inlichtingenplicht kan vergaande negatieve gevolgen hebben.

Locatie

Een gesprek met een inspecteur kan plaatsvinden bij het UWV of middels een huisbezoek. Als de inspecteur onaangekondigd langskomt hoef je hem niet binnen te laten of vragen te beantwoorden. Je zult in dat geval een oproep ontvangen om op het UWV-kantoor te verschijnen. Ook komt het voor dat het UWV je uitnodigt op het politiebureau. Laat je daardoor niet intimideren. Het UWV heeft niet de bevoegdheden die de politie heeft. Ze mogen je niet vasthouden of een vrijheidsstraf opleggen. Als je wilt vertrekken mogen ze je niet tegenhouden. (Dreiging met) geweld hoef je niet te accepteren.

Belastende feiten

Het doel van een verhoor is het verzamelen van belastende feiten over jou. Dat zullen ze je niet vertellen, integendeel. Ze vertellen je dat ze je willen "helpen" met de lastige regels van het UWV. Vaak heb je zelf niet in de gaten dat je dingen “fout” hebt gedaan. Je hebt naar eer en geweten gehandeld en verleent dus volledige medewerking aan het onderzoek. Dat is niet verstandig. Hoe meer je verklaart, hoe makkelijker het is voor de inspecteur om iets te vinden dat hij tegen je kan gebruiken. Hij haalt er achteraf precies de zaken uit die hem van pas komen. De rest negeert hij. Een inspecteur is succesvol als hij iemand kan betrappen, niet als iemand onschuldig blijkt te zijn. Veel van de eerdergenoemde drieduizend gedupeerdenwerkten klakkeloos mee aan het onderzoek van de fraude-inspecteur. Ze hadden toch zeker niets te verbergen? Het resultaat: torenhoge onterechte vorderingen.

Spelletjes

Om jou belastende feiten te ontfutselen kennen de inspecteurs een arsenaal aan trucjes. Zo kunnen ze vriendelijk en meelevend zijn en je vertellen dat ze jouw handelen heel begrijpelijk vinden. Ze verzekeren je dat het heus allemaal wel zal meevallen en dat er echt geen sprake is van fraude. Ze zullen je koffie, iets te eten of zelfs een sigaret aanbieden, zodat je vanuit schuldgevoelens nog meer informatie verstrekt. De inspecteur kan ook juist heel nors zijn en dan ineens toegeeflijk worden op het moment dat je doet wat hij of zij wil: verklaringen afleggen waarvan je zelf niet door hebt dat ze belastend ze zijn. De mooie woorden en beloften zullen echter nooit op schrift gesteld worden en hebben dus geen enkele waarde.

Proces verbaal

Van het gesprek wordt een proces verbaal of gespreksrapport gemaakt. Je bent niet verplicht om het verslag te ondertekenen, maar de inspecteur zal je er vaak toe proberen te dwingen. Trek je daar niets van aan. Tekenen mag wel, maar hoeft niet. Maak echter niet de vergissing om te denken dat de verklaring ongeldig is als je niet tekent. Het is en blijft namelijk jouw verklaring, getekend of niet. Daarom is het belangrijk dat je de tekst van de verklaring goed doorleest. Laat je niet opjagen maar neem alle tijd. Streep alle woorden en passages door waar je je niet 100% in kunt vinden. Het is jouwverklaring, niet die van het UWV. En het is een verklaring die uitsluitend in je nadeel gebruikt kan worden. De inspecteur zal het zo proberen op te schrijven dat hij je ergens op kan pakken.

Hoe weet je dat het misgaat?

De verhalen van gedupeerden komen vaak op hetzelfde neer. Ze gingen het verhoor in met de volgende gedachten:

• “Als je eerlijk vertelt wat er is gebeurt, dan zullen ze daar heus wel begrip voor hebben.”
• “Je moet uitgaan van het goede in mensen.”
• “Ik heb toch niets verkeerds gedaan?”
• “Ze begrijpen toch wel dat ik te goeder trouw handelde?”
• “Je moet positief blijven denken.”
• “Als je je fouten toegeeft, zullen zij toch ook wel toegeven dat ze fouten hebben gemaakt?”
• “Ze zullen toch wel een klein beetje menselijkheid in zich hebben?”

Helaas werkt het niet zo. De medewerkers van het UWV zullen ze net zo lang zoeken tot ze iets vinden en je vervolgens genadeloos pakken. Ze zullen geen fouten toegeven, laat staan rechtzetten. Denk je dat het UWV excuses heeft gemaakt aan de drieduizend gedupeerde zzp’ers? Nee, dat hebben ze niet. De mensen van het UWV zijn erop uit om je te benadelen. Zorg dat je voorbereid bent.

Tien tips:

1. Als iemand van het UWV je wil ondervragen, vraag dan naar zijn/haar naam, functie en afdeling. Vraag de inspecteur wat het doel is van het verhoor en neem geen genoegen met een vaag antwoord. Laat bij een onverwacht bezoek de inspecteur niet binnen, maar ondervraag hem wel zo uitgebreid mogelijk (zie 3 en 4). Geef zelf geen antwoorden op vragen.
2. Laat je adviseren door een rechtshulpverlener, voorafgaand aan het verhoor, zeker als je niet weet waar het precies over gaat. Een eenmaal afgelegde verklaring kan niet ongedaan gemaakt worden. De (eerste) verklaring vormt vaak het belangrijkste bewijsstuk in een fraudezaak.
3. Vraag of het verhoor is gericht op het vaststellen van verwijtbaarheid (art 5:4 Awb, sanctieoplegging). Zo ja, beroep je dan op het zwijgrecht. Weigert de inspecteur deze vraag te beantwoorden, noteer dit dan achteraf in de verklaring en beroep je op het zwijgrecht.
4. Leg nooit zomaar een verklaring af. Laat de inspecteur eerst maar eens uitleggen waarom hij vragen wil stellen. Hij zal dit met de grootst mogelijke tegenzin doen, maar dat is niet jouw probleem.
5. Verklaar zo weinig mogelijk. Als je iets niet zeker weet, verklaar dan niets, maar zeg dat je het eerst moet uitzoeken. Je kunt er altijd later op terugkomen.
6. Als de inspecteur zich misdraagt wijs hem of haar dan terecht. Breek het gesprek af als het gedrag zich herhaalt. Je hoeft geen brutaal of onwelwillend gedrag te accepteren.
7. Als je onzeker bent is het goed om iemand mee te nemen naar een verhoor, bijvoorbeeld iemand van de vakbond. De praktijk leert dat inspecteurs zich dan beter weten te gedragen.
8. Lees het gespreksverslag zorgvuldig door en herschrijf het daar waar nodig.
9. Zorg dat de inspecteur een kopie uitdraait van het verslag of maak zelf een kopie als dat kan. Je hebt er recht op. Als je dit later pas opvraagt duurt het weken of maanden voordat ze het willen opsturen. De informatie uit het proces-verbaal is nodig voor je advocaat of vakbond om de verdere proceshouding te bepalen.
10. De Nationale ombudsman bepaalde dat je voorafgaand aan een verhoor recht hebt op inzage in je dossier. Het UWV zal je dit nooit uit eigen beweging verstrekken. Laat je niet afschepen en verwijs naar rapport nummer 2011/071 van de Nationale ombudsman:

“De Nationale ombudsman is van oordeel dat de onderzochte gedraging in strijd is met het vereiste van fair play. Verzoekster wilde eerst de beschikking hebben over alle informatie die het UWV ter beschikking had, die bestuderen om daarna een juist antwoord te kunnen geven. Uit het voorgaande blijkt dat de inspecteur hier niet op wilde wachten. Verzoekster werd daarmee beperkt in haar mogelijkheden om in het gesprek haar standpunt gefundeerd naar voren te brengen en te verdedigen."

Als je meer wilt weten over verhoortechnieken, kijk dan eens naar tips voor een verhoor door de politie. De gebruikte trucs en technieken (omsingelen, toezeggingen doen, spelen met emoties, valse informatie noteren) zijn vergelijkbaar.

Bron: uwvreselijk