Groeit een hersentumor dankzij hulp van buiten

Dr. Thomas (Tom) Wuerdinger van VU medisch centrum krijgt een ERC Starting Grant van 1,3 miljoen euro voor zijn onderzoek naar hersentumoren. Met deze Europese subsidie gaat hij onderzoeken hoe een tumor in het brein communiceert met cellen in de rest van het lichaam. Het vermoeden is dat stamcellen uit het beenmerg afreizen naar de tumor, om daar bloedvaten te vormen, waardoor de tumor verder kan groeien.

Een hersentumor is een van de meest agressieve vormen van kanker. De tumor zit op een cruciale en kwetsbare plek en is lastig te behandelen. Patienten met een kwaadaardige tumor hebben, ondanks de huidige behandeling met chirurgie, bestraling en chemotherapie, dan ook een zeer slecht vooruitzicht.

Vetbolletjes
Een paar jaar geleden werd ontdekt dat een hersentumor zeer kleine vetbolletjes (20 - 200 nm in diameter) uitscheidt, die via de bloedbaan in het hele lichaam terechtkomen. Vetbolletjes die in het beenmerg terechtkomen, kunnen daar mogelijk de stamcellen aanzetten om af te reizen naar de hersentumor en zo de vorming van nieuwe tumorbloedvaten te bevorderen. 'We willen begrijpen waarom die stamcellen op reis gaan helemaal naar de hersenen', zegt dr. Tom Wuerdinger van de afdeling neurochirurgie van VUmc. 'Want als we dat beter snappen, dan kunnen we dit proces misschien afremmen of stoppen.' Ook wil de onderzoeker weten hoe die langeafstandscommunicatie van de tumorcellen precies werkt. 'De bloedbaan lijkt als een soort glasvezelkabel te fungeren.'

Schat aan informatie
De vetbolletjes die door het lichaam gaan zwerven, zijn trouwens niet alleen maar slecht nieuws. In deze minuscule bolletjes zitten namelijk eiwitten en RNA die informatie bevatten over de aard van de tumor. Het mooie is dat deze vetbolletjes ophopen in de eenvoudig te isoleren bloedplaatjes (thrombocyten) waardoor ons bloed feitelijk een schat aan informatie vervoert. Wuerdinger: 'We verwachten dat we met de modernste sequencing-technieken informatie uit de bloedplaatjes kunnen halen over hoe de tumor het beste bestreden kan worden, met welke chemokuur.'

GLITTER
Wuerdinger krijgt de subsidie van 1,3 miljoen euro toegekend voor zijn onderzoeksvoorstel Glioblastoma Inhibition: Targeting Tumour-derived Extracellular Vesicle driven Cell Recruitment (GLITTER). Het project gaat 60 maanden duren en gaat nog dit jaar van start. De onderzoeker kan met het geld onder meer drie postdoconderzoekers aannemen. Bij het project zijn verschillende disciplines uit VUmc Cancer Center Amsterdam betrokken, waaronder de immunologie, angiogenese (bloedvaten), pathologie, oncologie, en neurochirurgie. Wuerdinger: 'Het succes van deze subsidie onderstreept dat het idee van Bob Pinedo zijn vruchten afwerpt.'
Pinedo is de grondlegger van VUmc-CCA, waar alle bij kankeronderzoek betrokken disciplines bij elkaar zitten in een gebouw, de opvallende kleurige blokkendoos langs de A10. Het onderzoek wordt ondersteund door Stichting VUmc-CCA en Stichting STOPhersentumoren.nl.

Starting Grant
De ERC Starting Grant is een prestigieuze subsidie waarmee de Europese Commissie jonge onderzoekers die nog aan de start staan van hun carriere, de kans wil geven hun innovatieve ideeen richting te geven.

Bron: Nieuwsbank