Kunstmanifestatie IJZERsterk in Zuilen

Geur is een ijzersterke katalysator voor het oproepen van herinneringen. Dat realiseerde ik me toen ik dit weekeinde in de Werkspoorkathedraal, een oude fabriekshal van Werkspoor aan de Tractieweg 41, was bij de première van de film ‘Ons Museum van Zuilen’ tijdens de Kunstmanifestatie ‘IJZERsterk’.

Als je de oude fabriekshal inloopt, ruik je meteen de oude fabriekslucht. Een geur die zo sterk en herkenbaar is dat de herinneringen aan ‘vroeger’ toen ik in een oude fabriek werkte meteen bovenkwam. Herinnering aan smerige overalls en stof. Vieze handen van machinevet die alleen schoon werden, nadat je ze met gasolie had gewassen. Maar ook het lawaai in de fabriekshal, dat je noopte om harde, gele earplugs in je oren te stoppen. Anders suisden je oren tot in het weekeinde nog na van het gedreun en gestamp van de machines.

In de Werkspoorkathedraal hangen nog steeds oude gele takelinstallaties. Inclusief het gele bedieningspaneel, vol met ingeteerde zwarte vlekken. Afkomstig van de vingers van de werkmanshanden die altijd zwart van de machinesmeer zijn. Op de fabrieksvloer zie je nog de zwarte vlekken, van oude olie, die in het beton is genesteld.

Ook zijn de schaftlokalen nog in tact met de oude ijzeren omkleed-kastjes. Voordat je je brood ging eten, moest je eerst je handen wassen met klonten korrelige rode zeep. En boven het schaftlokaal is de kantoorruimte waar de chefs in pak en overhemd zaten. Wij konden hen niet zien, zij ons wel vanachter die hoge ramen. Neerkijkend op de werkvloer. Een opdracht gevend aan een onderchef die een stofjas mocht dragen. De verbindingsman tussen kantoor en werkvloer die ook weer onderverdeeld was in voormannen en uitvoerende arbeiders.

Prachtig dat dit alles weer tot leven kwam dit weekeinde bij de kunstmanifestatie IJzersterk. Deze reis naar het verleden mag vaker herhaald worden.