de meeuw première

‘Als je ooit mijn leven nodig hebt, kom dan en neem het.’ Dit staat in een medaillon dat Nina aan de succesvolle toneelschrijver Trigorin geeft. Het jonge meisje dat droomt van een leven als actrice, legt daarmee een bom onder de bestaande verhoudingen. Internationaal vermaard regisseur Thomas Ostermeier waagt zich voor het eerst in zijn carrière aan Tsjechov en dan ook nog eens aan De meeuw, dat niet alleen een ultiem liefdesdrama is, maar ook het stuk der stukken over theater.

synopsis

Konstantin houdt van Nina. Hij is aspirant toneelschrijver en zij speelt in zijn eerste toneelstuk. Hij heeft een manifest voor een nieuw theater en een betere wereld geschreven. Deze droom wil hij vooral door zijn moeder, de toneelspeelster Arkadina, erkend zien. De première wordt een ramp. De beroemde actrice kan het kunstenaarschap van haar zoon niet serieus nemen. De kloof tussen hen is onoverbrugbaar. Nina levert zich ondertussen uit aan de oudere Trigorin, minnaar van Arkadina en succesvol toneelschrijver. Ze geeft hem een medaillon met het opschrift ‘Als je ooit mijn leven nodig hebt, kom dan en neem het’. Vervolgens verlaat ze Konstantin.

Jaren later ontmoeten Nina en Konstantin elkaar opnieuw. Nina’s carrière is mislukt en Trigorin heeft haar verlaten. Nina komt echter niet van hem los. De catastrofe is onafwendbaar. In De Meeuw smacht iedereen naar hetzelfde: liefde en erkenning. Maar niemand blijkt iemand daarbij te kunnen helpen.

anton tsjechov

Russische theater- en verhalenschrijver en arts, Anton Pavlovitsj Tsjechov (1860 - 1904), bekend door zijn toneelstukken Ivanov, De meeuw, Oom Vanja, De drie zusters, De kersentuin, is een onovertroffen meester van het verhaal. Waar anderen ettelijke bladzijden nodig hebben om een sfeer op te roepen en de personages te beschrijven, doet Tsjechov het met enkele woorden. Zijn werk wordt gekenmerkt door een minimum aan handeling, onovertroffen sfeerstudies en karakteranalyses, waarbij vooral de wisselwerking tussen de personen uiterst belangrijk is. Met een fijnzinnige psychologie en een knappe, spitsvondige verteltrant geeft Tsjechov de sociale verhoudingen in zijn land en de bekrompenheid en apathie van de kleine burger weer.

Op 32-jarige leeftijd schrijft hij De meeuw. De première in het Alexandrinski-theater in Sint-Petersburg is een totale mislukking. Tsjechov, totaal ontredderd, zweert nooit meer een toneelstuk te schrijven. Maxim Gorki schreef hem: ‘En U wilt dus niet meer voor het toneel schrijven? Goede God, het is Uw plicht!’. De opvoeringen in regie van Stanislavski kenden enkele jaren later in Moskou een overdonderend succes.

thomas ostermeier

De Duitse regisseur Thomas Ostermeier (1968), artistiek leider van de Schaubühne am Lehniner Platz in Berlijn, regisseerde ondermeer stukken van Jon Fosse, Sarah Kane, Lars Norén, Marius von Mayenburg en Mark Ravenhill. De laatste jaren heeft klassiek repertoire een belangrijke plek gekregen in zijn beleid. Dit was een van de redenen voor Ivo van Hove om hem bij Toneelgroep Amsterdam uit te nodigen.

Essentieel voor Ostermeier zijn de vertelling en de acteurs van wie hij een maximaal fysiek commitment vraagt. Emoties moeten zich vertalen in de handeling en het gedrag van de personages. Ostermeier regisseert op meerdere podia in Europa, won diverse theaterprijzen, is Artiste associé van het Festival van Avignon en werd benoemd tot Officier des Arts et des Lettres door de Franse overheid in 2010. Met Spoken regisseerde hij voor het eerst bij Toneelgroep Amsterdam en nu richt hij zich op De meeuw van Tsjechov.

Voor meer informatie zie Toneelgroep Amsterdam