Geert Lap en Leen Quist minimalistische keramiek

De aanleiding voor een nieuwe presentatie van modern keramiek in het Gemeentemuseum Den Haag is een belangrijke schenking die het museum afgelopen jaar ten deel viel: een fraaie collectie porseleinen dozen, kommen en schalen van de kunstenaar Leen Quist (1942). Deze verzameling is bijeengebracht door het echtpaar Wil en José Roef-van Hest, en wordt in de tentoonstelling gecombineerd met werk van een andere belangrijke Nederlandse keramist: Geert Lap (1951). Begin dit jaar presenteerde het Gemeentemuseum al keramiek in de tentoonstelling Johnny Rolf en Jan de Rooden. Een keramisch verhaal 1957-2006, eveneens naar aanleiding van een schenking, ditmaal van de kunstenaars zelf. Deze tentoonstelling viel in de smaak bij bezoekers van het museum en professionals uit het veld. Het Gemeentemuseum is verheugd op deze manier hernieuwde aandacht voor de naoorlogse Nederlandse keramiek te creëren.

Het echtpaar Roef- Van Hest kwam min of meer toevallig in aanraking met het werk van Quist. Als trouwe bezoekers van de in glas gespecialiseerde Galerie Rob van den Doel in Den Haag bezochten zij in 1996 een verkooptentoonstelling van het werk van Quist. Deze eerste kennismaking met diens oeuvre was liefde op het eerste gezicht met als gevolg de aankoop van een drietal porseleinen dozen. Het bleek het begin van een representatieve collectie Quist die in zes jaar tijd de omvang van veertig stukken bereikte.

Net als de handgedraaide keramische vormen van Geert Lap kenmerkt het met de draaischijf ontstane oeuvre van Quist zich door een industriële perfectie die lijkt te ontkennen dat het om unica gaat. Zowel Quist als Lap heeft een bijna tijdloos, consequent en homogeen oeuvre opgebouwd dat getuigt van een perfecte beheersing van het ambacht en een volmaakt vorm- en decoratiegevoel. In het geval van Lap gaat het om dun gedraaide objecten van porselein of steengoed die zijn vertrokken met een gekleurde glazuur- of sliblaag (terra sigillata), in een palet dat varieert van een helder kleurgebruik tot zachte aardtinten. Het resultaat hiervan is een eindeloze variatie aan monochrome, geometrische vormen.

De objecten van Quist zijn vervaardigd van wit porselein dat meestal is versierd met een intrigerend, blauw lijnenspel. Daarnaast kent zijn oeuvre ook meer gekleurd werk. De vormgeving beperkt zich tot een aantal basisvormen als de cilinder, bol en cirkel waarop hij tot in het eindeloze varieert. Door hun minimalistische vormentaal en kleurgebruik neemt het werk van Quist en Lap een unieke plaats in binnen de naoorlogse Nederlandse keramiek. Dankzij de schenking van het echtpaar Roef-van Hest is het Gemeentemuseum Den Haag in staat het oeuvre van de twee belangrijkste representanten van deze keramische stroming te laten zien. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling verscheen in het tijdschrift Vormen uit vuur het artikel ‘Leen Quist: meester van de eenvoud’. Dit tijdschrift is in de museumwinkel verkrijgbaar.