Afschaffing van de doodstraf gaat door

Ondanks enige tegenslag, zet de wereldwijde trend richting afschaffing van de doodstraf in 2012 door, zo zegt Amnesty International in haar jaarlijkse onderzoek naar doodvonnissen en executies.

Hoewel een aantal landen, waaronder India, Japan, Pakistan en Gambia, weer zijn begonnen met executeren en er een alarmerende escalatie van het aantal executies in Irak plaats vond, bleef het uitvoeren van de doodstraf beperkt tot een geisoleerde groep van landen. Wereldwijd is afschaffing nog
steeds de trend. Slechts in 21 landen werden executies uitgevoerd in 2012. Dit aantal is gelijk gebleven ten opzichte van 2011, maar verminderd ten opzichte van de 28 landen tien jaar eerder in 2003. Wereldwijd hebben nu 140 landen de doodstraf afgeschaft in wetgeving of in de praktijk.

In 2012 zijn wereldwijd tenminste 682 executies uitgevoerd, twee meer dan in 2011. Minstens 1.722 keer werd de doodstraf opgelegd in 58 landen, ten opzichte van 1.923 keer in 63 landen het jaar daarvoor. Bij deze cijfers zijn niet de vermoedelijk duizenden executies in China meegenomen, omdat
de exacte cijfers niet worden prijsgegeven door de Chinese autoriteiten. Tenminste 23.286 mensen zitten in een dodencel in afwachting van het voltrekken van hun vonnis.

"Ondanks dat de toename van het aantal executies en het aantal doodvonnissen in sommige landen tegenviel, zet de wereldwijde trend richting afschaffing van de doodstraf door. In veel delen van de wereld behoren executies tot het verleden," stelt Salil Shetty, secretaris generaal van Amnesty
International. "Slechts in een op de tien landen ter wereld worden executies uitgevoerd. Hun regeringsleiders zouden bij zichzelf te raden moeten gaan waarom zij nog steeds zo'n wrede en onmenselijke straf gebruiken, die de rest van de wereld al achter zich heeft gelaten."

De top vijf van landen waar executies plaatsvonden bestond wederom uit China, Iran, Irak, Saudi-Arabie en de Verenigde Staten, op de voet gevolgd door Jemen. Methoden van executies in 2012 waren onder meer ophanging, onthoofding, het executiepeloton, de dodelijke injectie en `kruisiging'. De
doodstraf werd voor diverse soorten misdaden opgelegd, inclusief geweldloze, drugs gerelateerde en economische misdrijven, maar ook voor `afvalligheid', `blasfemie' en `overspel', handelingen die helemaal niet als misdaden gezien zouden moeten worden.

Regio Azie-Pacific

In de regio Azie-Pacific was sprake van stappen terug met de hervatting van executies in India, Japan en Pakistan, nadat deze landen een lange periode `executie-vrij' waren. In november voerde India haar eerste executie uit sinds 2004, door Ajmal Kasab, een van de schutters die betrokken was
bij de aanvallen in Mumbai in 2008, op te hangen. InJapan zijn drie ter dood veroordeelde gevangenen in maart geexecuteerd, gevolgd door de executie van vier mensen later in het jaar. In China werden weer meer mensen geexecuteerd dan in de rest van de wereld samen. Door de geheimhouding rondom
de doodstraf is het onmogelijk om exacte cijfers te krijgen.

Er waren ook positieve ontwikkelingen in de regio. In Vietnam werd de doodstraf geen enkele keer uitgevoerd, in Singapore was sprake van een moratorium en Mongolie ratificeerde een belangrijk internationaal verdrag, waarmee het land zich committeerde aan afschaffing van de doodstraf. De sub
regio Pacific bleef - voor zover bekent- doodstraf-vrij.

Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA)

Hoewel de MENA-regio enkele positieve ontwikkelingen zag, baart het gebruik van de doodstraf nog steeds grote zorgen. In Irak, Iran, Saudi-Arabie, Iraken Jemen vonden executies op grote schaal plaats. 99 procent van alle executies in de regio werden uitgevoerd in deze vier landen. De situatie
in Irakis in het bijzonder alarmerend: het aantal executies steeg van tenminste 129 in 2012, bijna het dubbele van de 68 executies in 2011. In Iran werd na China het grootste aantal executies uitgevoerd. Amnesty International wijst erop dat het werkelijke aantal hoger is dan de 314 door de
Iraanse autoriteiten. bevestigde executies. Het gewapend conflict in Syrie maakt het onmogelijk te bevestigen of de doodstraf is uitgevoerd in dit land in 2012.

De Amerika's

In de Amerika's was de Verenigde Straten het enige land dat de doodstraf uitvoerde. Het totale aantal bleef met 43 gelijk aan het aantal executies in 2011. Het aantal staten dat de doodstraf uitvoerde is gedaald van 13 staten in 2011 naar 9 staten in 2012. Connecticut werd in april de
zeventiende staat die de doodstraf afschafte, terwijl in november het referendum over de afschaffing van de doodstraf in Californie het net niet haalde. In het Engelstalige gedeelte van de Caraiben vonden geen executies plaats, in drie van de twaalf landen in de subregio's werd de doodstraf
twaalf keer waargenomen.

Sub-Sahara-Afrika

In Sub-Sahara-Afrika is sprake van vooruitgang in de richting van afschaffing van de doodstraf, maar zijn er ook tegenslagen. Benins bezig zijn wetgeving aan te passen en Ghana is van plan om de doodstraf te verwijderen uit haar nieuwe grondwet. In Sierra Leone zitten geen gevangenen meer in
de dodencel. Desondanks steeg het aantal executies en het aantal doodvonnissen in de regio substantieel sinds 2011, door een toenemend aantal in Gambia en Soedan. In augustus werden in Gambia 9 mensen geexecuteerd, voor het eerst in bijna 3 decennia. Als gevolg van internationale druk kondigde
president Yahya Jammeh een `voorwaardelijk' moratorium aan die `automatisch opgeheven' wordt als criminaliteitscijfers toenemen. In Soedan vonden tenminste 19 executies plaats en werd de doodstraf 199 keer opgelegd.

Europa en Centraal-Azie

Wit-Rusland was het enige land in Europa en Centraal-Azie waar, onder strikte geheimhouding, executies plaatsvonden, ten minste drie gevallen in 2012. Letland is het 97^e land wereldwijd dat in 2012 de doodstraf afschafte in haar wetgeving, voor alle misdrijven.

Een argument dat vaak wordt gebruikt door voorstanders van de doodstraf is dat zij afschrikwekkend zou werken. Een uitgebreide studie in 2012 in de Verenigde Staten wijst uit dat niet klopt. "Overheden die nog steeds executies uitvoeren hebben geen steekhoudende argumenten meer om het gebruik
van de doodstraf te legitimeren. Er bestaat geen bewijs voor de vermeende relatie tussen de bijzondere afschrikking van de doodstraf en het plegen van misdaden", aldus Shetty. "De werkelijke reden voor het gebruik van de doodstraf is vaak elders te vinden. In 2012 voerde landen executies uit
voor politieke doeleinden, als populistische maatregel of als middel van repressie."

Amnesty International is tegenstander van de doodstraf, in alle gevallen en zonder uitzondering, ongeacht het soort of de omstandigheden van de misdaad; schuld, onschuld of andere kenmerken van het individu, en de methode van executie die door de staat wordt gebruikt. De doodstraf schendt het
recht op leven en is de meest wrede, onmenselijke en vernederende manier van straffen.

Bron: Nieuwsbank